Öz

Bu araştırmanın amacı, üniversite sınavına hazırlanmakta olan lise son sınıf öğrencilerinde, grup müzik terapisi uygulamalarının sınav kaygısı üzerindeki etkisinin ünitelendirilmiş yıllık ders planına uygun işlenen müzik derslerinin etkisi ile karşılaştırılarak incelenmesidir. Araştırmaya, 2023 yılı üniversite sınavından 2 ay önce Afyonkarahisar ili Osmangazi Anadolu Lisesi son sınıfta okumakta olan 49 öğrenci katılmıştır. Öğrenciler "Müzik Terapisi ve "Müzik Dersi" gruplarına randomize olarak atanmıştır. Müzik terapisi grubu 8 hafta boyunca müfredatta yer alan müzik derslerine ek olarak grup müzik terapisi sürecine dâhil edilmiş, müzik dersi grubu ise yalnızca müzik derslerini almıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Westside Sınav Kaygısı Ölçeği" kullanılmış, gruplar arasındaki karşılaştırmalar bağımsız örneklem t-testi, ki-kare analizi ve faktöriyel karışık tasarım varyans analizi yöntemleri ile yapılmıştır. Analizlerde anlamlılık sınırı 0,05 olarak belirlenmiştir. Müzik terapisi grubundaki öğrencilerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerle müzik terapi seanslarının etkisi ‘katılımcı görüşleri’ çerçevesinde de ayrıca değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; öğrencilerin sınav kaygısını müzik terapisi uygulamaları aracılığı ile daha kolay denetleyebildikleri ve olumlama yolu ile iç denetim kaynaklı motivasyonlarını güçlendirdikleri görülmüştür. Ayrıca müzik terapisi grubundaki öğrenciler tarafından akran etkileşimi, müzik kültürü ve müzik temelli ifadelendirme becerisinin gelişim gösterdiği, müzik terapi seanslarının kendileri için çok yönlü ve olumlu bir etkisi olduğu ifade edilmiştir. Müzik dersi grubunda yer alan öğrencilerde ise sınava girecekleri tarihin yaklaşması ile birlikte kaygı seviyelerinde belirli bir artış yaşandığı, müfredata yönelik işlenen müzik dersi çıktılarının öğrenci nezdinde anlamlandırılmasında güçlük çekildiği tespit edilmiştir. Bu çalışma ile okul ortamında gerçekleştirilen, amaç odaklı ve kanıt temelli müzik terapisi uygulamalarının sınav kaygısını azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarının konuyla ilgili ulusal ve uluslararası literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Müzik terapisi, Grup müzik terapisi, Sınav kaygısı, Westside Sınav Kaygı Ölçeği

Kaynakça

  1. Akbulut, C., & Taşçı, S. (2019). Final sınavı öncesi müzik terapi uygulaması. In T. Sağer, H. Arapgirlioğlu, K. Perçin Akgül, & K. Sürmeli (Eds.), Uluslararası SANAD Kongresi bildiri kitabı (pp. 489-494). Gece Akademi.
  2. Ansdell, G. (2003). Community music therapy: Big British balloon or future international trend?. In Community, relationship and spirit: continuing the dialogue and debate. BSMT Publications.
  3. Bodas, J., Ollendick, T. H., & Sovani, A. V. (2008). Test anxiety in Indian children: A cross-cultural perspective. Anxiety, Stress, & Coping, 21(4), 387-404. https://doi.org/10.1080/10615800701849902
  4. Bozanoğlu, İ. (2005). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grup rehberliğinin güdülenme, benlik saygısı, başarı ve sınav kaygısı düzeylerine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 17-42.
  5. Bull, M. (2000). Sounding out the city. Personal stereo and the management of everyday life. Berg.
  6. De L'etoile, S. (2000). The history of the undergraduate curriculum in music therapy. Journal of Music Therapy, 37(1), 51-71. https://doi.org/10.1093/jmt/37.1.51
  7. DeNora, T. (2000). Music in everyday life. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511489433
  8. Doğan, U. (2020). Lise ve üniversite öğrencilerinde sınav kaygısının karşılaştırılması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 35-42. https://doi.org/10.21666/muefd.637421
  9. DordiNejad, F. G., Hakimi, H., Ashouri, M., Dehghani, M., Zeinali, Z., Daghighi, M. S., & Bahrami, N. (2011). On the relationship between test anxiety and academic performance. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 3774-3778. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.04.372
  10. Driscoll, R. (2007). Westside Test Anxiety Scale validation (Report No. ED495968). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED495968.pdf
  11. Ellis, R. J., & Thayer, J. F. (2010). Music and autonomic nervous system (dys)function. Music Perception, 27(4), 317-326. https://doi.org/10.1525/mp.2010.27.4.317
  12. Ergene, T. (2003). Effective interventions on test anxiety reduction: A meta-analysis. School Psychology International, 24(3), 313-328. https://doi.org/10.1177/01430343030243004
  13. Galal, S., Vyas, D., Hackett, R. K., Roganü, E., & Nguyen, C. (2021). Effectiveness of music interventions to reduce test anxiety in pharmacy students. Pharmacy (Basel), 9(1), 10. https://doi.org/10.3390/pharmacy9010010
  14. Güler, D., & Çakır, G. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 82-94.
  15. Hammer, S. E. (1996). The effects of guided imagery through music on state and trait anxiety. Journal of Music Therapy, 33(1), 47-70. https://doi.org/10.1093/jmt/33.1.47
  16. Jiang, J., Rickson, D., & Jiang, C. (2016). The mechanism of music for reducing psychological stress: Music preference as a mediator. The Arts in Psychotherapy, 48, 62-68. https://doi.org/10.1016/j.aip.2016.02.002
  17. Jiang, J., Zhou. L., Rickson. D., & Jiang. C. (2013). The effects of sedative and stimulative music on stress reduction depend on music preference. The Arts in Psychotherapy, 40(2), 201-205. https://doi.org/10.1016/j.aip.2013.02.002
  18. Juslin, P. N., & Laukka, P. (2004). Expression, perception, and induction of musical emotions: A review and a questionnaire study of everyday listening. Journal of New Music Research, 33(3), 217-238. https://doi.org/10.1080/0929821042000317813
  19. Kavakcı, Ö., Güler, A. S., & Çetinkaya, S. (2011). Sınav kaygısı ve ilişkili psikiyatrik belirtiler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 14(1), 7-16.
  20. Koruklu Öner, N., Öner, H., & Oktaylar, H. C. (2006). "Sınav kaygısı ile başa çıkma programının" sınav kaygısına etkisine yönelik deneysel bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 5-11.
  21. Küçük, D. P. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının sınav kaygısı, benlik saygısı ve çalgı başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 37-50.
  22. Lilley, J. L., Oberle, C. D., & Jr-Thompson, J. G. (2014). Effects of music and grade consequences on test anxiety and performance. Psychomusicology: Music, Mind, and Brain, 24(2), 184-190. https://doi.org/10.1037/pmu0000038
  23. Liu, S., & Li, G. (2023). Analysis of the effect of music therapy interventions on college students with excessive anxiety. Occupational Therapy International, 2023(1), 1-11. https://doi.org/10.1155/2023/3351918
  24. Maviş, A., & Saygın, O. (2004). Sınavlara hazırlananlar için başarı rehberi. Hayat Yayıncılık.
  25. Musch, J., & Broder, A. (1999). Test anxiety versus academic skills: A comparison of two alternative models for predicting performance in a statistics exam. British Journal of Educational Psychology, 69(1), 105-116. https://doi.org/10.1348/000709999157608
  26. Özer, K. (2002). Sınav ve sınanma kaygısı. Pegem Yayıncılık.
  27. Pattee, E. (2020). The difference between worry, stress and anxiety. The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/02/26/smarter-living/the-difference-between-worry-stress-and-anxiety.html
  28. Piji Küçük, D. (2010). Müzik öğretmeni adaylarının sınav kaygısı, benlik saygısı ve çalgı başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 37-50.
  29. Proctor, S. (2002). Empowering and enabling. Voices: A World Forum for Music Therapy, 1(2). https://doi.org/10.15845/voices.v1i2.58
  30. Sawka-Miller, K. (2011). Test anxiety. In S. Goldstein & J. A. Naglieri (Eds.), Encyclopedia of child behavior and development (pp. 1478-1479). Springer. https://doi.org/10.1007/978-0-387-79061-9_2890
  31. Scheufele, P. M. (2000). Effects of progressive relaxation and classical music on measurements of attention, relaxation, and stress responses. Journal of Behavioral Medicine, 23(2), 207-228. https://doi.org/10.1023/A:1005542121935
  32. Sharafati, R., Ismaili, A., Mir Mahmoudi, S., Khorami, R. A., & Basir, H. G. (2022). Study of the effectiveness of music therapy on student’s test anxiety. Ilkogretim Online-Elementary Education Online, 21(2), 59-69.
  33. Skewes, K. (2002). A review of current practice in group music therapy improvisations. Brithis Journal of Music Therapy, 16(1), 46-55. https://doi.org/10.1177/135945750201600107
  34. Smith, B. P. (2005). Goal orientation, implicit theory of ability, and collegiate instrumental music practice. Psychology of Music, 33(1), 36-57. https://doi.org/10.1177/0305735605048013
  35. Şahin, H., Günay, T., & Batı, H. A. (2006). İzmir ili Bornova ilçesi lise son sınıf öğrencilerinde üniversiteye giriş sınavı kaygısı. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(6), 107-113.
  36. Taşkın, H., & Çetin, Ö. (2021). The effect of spiritual counseling and care on academic success and exam anxiety: An application on high school students. Turkish Journal for the Spiritual Counselling and Care, (4), 9-38.
  37. Thompson, B. M., & Andrews, S. R. (2000). An historical commentary on the physiological effect of music: Tomatis, mozart a neuropsychological. Integrative Physiological and Behavioral Science, 35(3), 174-188. https://doi.org/10.1007/BF02688778
  38. Torun, Ş. (2020). Müzik terapide aktif yaklaşımlar ve nörokreatif müzik terapi. In Ş. Torun (Ed.), Müzik terapi, müzik tıbbı ve müzik temelli diğer uygulamalar (pp. 20-30). Türkiye Klinikleri Yayınevi.
  39. Torun, Ş. (2022). Gençlerde sınav kaygısını azaltmak için müzik terapisi atölyesi [Workshop]. Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Bilim Kültür ve Sanat Merkezi, Eskişehir.
  40. Totan, T. (2018). Ortaokul ve lise öğrencilerinde sınav kaygısının değerlendirilmesi: Westside sınav kaygısı ölçeği. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 143-155.
  41. Totan, T., & Yavuz, Y. (2009). Westside sınav kaygısı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 95-109.
  42. Uğur, M. (2005). Stres kavramı ve psikiyatrik hastalıklar. In İ. Balcıoğlu (Ed.), Medikal Açıdan Stres ve Çareleri Sempozyumu (pp. 13-33). İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  43. Whitaker Sena, J. D., Lowe, P. A., & Lee, S. W. (2007). Significant predictors of test anxiety among students with and without learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 40(4), 360-376. https://doi.org/10.1177/00222194070400040601
  44. Wilson, B. L., & Smith, D. S. (2000). Music therapy assessment in school settings: A preliminary investigation. Journal Music Therapy, 37(2), 95-117. https://doi.org/10.1093/jmt/37.2.95
  45. Wu, S. M. (2002). Effects of music therapy on anxiety, depression and self-esteem of undergraduates. J-STAGE Journal of Psychologia, 45(2), 104-114. https://doi.org/10.2117/psysoc.2002.104
  46. Yıldırım, İ., & Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
  47. Yücel, C., Şen, Ü. S., & Şen, Y. (2019). Güzel sanatlar lisesi müzik bölümü öğrencilerinin sınav kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66), 773-778. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3626

Telif hakkı ve lisans

Telif Hakkı © 2025 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Atıf Lisansı (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır

Sağırkaya, B., & Torun, Ş. (2025). Lise son sınıf öğrencilerinde sınav kaygısını azaltmada grup müzik terapisinin etkinliği. Eğitim Ve Bilim, 1-19. https://doi.org/10.15390/ES.2025.2580