Öz

Orman anaokulları, eğitim sürecinin büyük bir bölümünün açık havada gerçekleştirildiği alternatif bir erken çocukluk eğitimi modelidir. Bu araştırmada orman anaokullarında bir eğitim yılındaki işleyişin program, eğitim süreçleri, paydaşların birbirleriyle olan ilişkileri ve değerlendirme boyutları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, bir nitel araştırma deseni olan araçsal durum çalışması olarak Almanya’nın Hamburg eyaletindeki bir orman anaokulunda yürütülmüş ve çalışmaya iki öğretmen ve altı ebeveyn katılmıştır. Veriler görüşme, katılımcı gözlem, orman anaokulunda kullanılan program, günlük planlar, haftalık planlar ve proje çıktıları gibi belgeler ve fotoğraflar yoluyla toplanmış ve elde edilen veriler iki aşamada MAXQDA Analytics Pro 2022 programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada bahsedilen boyutlara yönelik çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Öncelikle programın ormanlık ve açık alanda yürütüldüğü ve yıllık düzenli etkinlikler içerdiği belirlenmiştir. Eğitim süreci incelendiğinde günlük ve haftalık eğitim akışına yönelik uygulamalarda rutin etkinliklere ve projelere ağırlık verildiği görülmüştür. Ayrıca aile katılımı ve paydaşlarla işbirliğinin orman anaokulu programının önemli öğeleri olduğu görülmüştür. Son olarak orman anaokulunda değerlendirme için portfolyolar, yıllık değerlendirmeler ve ilkokula hazırbulunuşluk değerlendirmelerinin yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Okul öncesi eğitim, Alternatif eğitim, Orman anaokulu, Program, Eğitim süreci, Değerlendirme

Kaynakça

  1. Akyol, T. (2020). ‘Teachers decide because they are adults’: The views of Turkish preschoolers about participation. European Early Childhood Education Research Journal, 28(5), 659-674. https://doi.org/10.1080/1350293X.2020.1817237
  2. Amus, G. (2013). An alternative journey into forest kindergartens and the Reggio Emilia approach. In U. Härkönen (Ed.), Proceedings of 10th International JTEFS/BBCC Conference Sustainable Development. Culture. Education (pp. 5-26). Publications of the University of Eastern Finland
  3. Amus, G. (2022). Çık dışarıya oynayalım. Epsilon Yayınevi.
  4. Atkins, L. (2018). Teaching place-based science in kindergarten [Master’s thesis, University of Southern Maine University of Southern]. https://digitalcommons.usm.maine.edu/teacher-education-capstones/4/?utm_source=digitalcommons.usm.maine.edu%2Fteacher-education-capstones%2F4&utm_medium=PDF&utm _campaign=PDFCoverPages
  5. Behörde für Soziales, Familie, Gesundheit und Verbraucherschutz. (2012a). Hamburger bildungsempfehlungen: Für die bildung und erziehung von kindern in tageseinrichtungen. https://www.bs30.de/fileadmin/user_upload/Musik_HH_Bildungsempfehlungen.pdf
  6. Behörde für Soziales, Familie, Gesundheit und Verbraucherschutz. (2012b). Richtlinien für den betrieb von kindertageseinrichtungen. https://epub.sub.uni-hamburg.de/epub/volltexte/2008/2002/pdf/data.pdf
  7. Boyer, R. (2020). Forest kindergarten and the perception of parents [Undergraduate honors thesis, University of Tennessee at Chattanooga]. https://scholar.utc.edu/honors-theses/233
  8. Brace, D. (2020). ‘Settling in’: Exploring the complexities of observing and responding to young children’s communications of distress as they start day care. Infant Observation, 23(3), 133-148. https://doi.org/10.1080/13698036.2021.1875869
  9. Bronfenbrenner, U. (1992). Ecological systems theory. Jessica Kingsley Publishers.
  10. Bundesverband der Natur- und Waldkindergärten. (2021). Natur- und Waldkindergärten in Deutschland. https://www.bvnw.de/natur-und-waldkindergaerten/deutschland
  11. Canbeldek, M., & Işıkoğlu Erdoğan N. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarında kalite ile çocukların gelişim düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 792-809.
  12. Cevher Kalburan, N. (2019). Riskli oyunun çevre açısından önemi ve alternatif yaklaşımlar. In D. Kahriman-Pamuk (Ed.), Erken çocukluk döneminde çevre eğitimi ve sürdürülebilirlik (pp. 159-192). Anı Yayıncılık.
  13. Coe, H. (2013). A forest kindergarten: How four children experience learning and living outdoors (Thesis No. MS25415) [Master’s thesis, Queen’s University]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
  14. Cohen, F., & Anders, Y. (2019). Family involvement in early childhood education and care and its effects on the social-emotional and language skills of 3-year-old children. School Effectiveness and School Improvement, 31(1), 125-142. https://doi.org/10.1080/09243453.2019.1646293
  15. Cordiano, T. S., Lee, A., Wilt, J., Elszasz, A., Damour, L. K., & Russ, S. W. (2019). Nature-based education and kindergarten readiness: Nature-based and traditional preschoolers are equally prepared for kindergarten. International Journal of Early Childhood Environmental Education, 6(3), 18-36.
  16. Cornell Card, B. E. (2014). Forest kindergarten: A qualitative case study comparing the emergent and play-based curriculum at Cedar Song Nature School to the Newfoundland and Labrador Kindergarten [Master’s thesis, Memorial University of Newfoundland]. https://research.library.mun.ca/8324/
  17. Cree, J., & Robb, M. (2021). The essential guide to forest school and nature pedagogy. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780367853440
  18. Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Trans.). Siyasal Kitabevi.
  19. Cutter-Mackenzie-Knowles, A., Malone, K., & Barratt Hacking, E. (2019). Childhoodnature: An assemblage adventure. In A. Cutter-Mackenzie-Knowles, K. Malone, & E. Barratt Hacking (Eds.), Research handbook on childhoodnature: Assemblages of childhood and nature research (pp. 358-373). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-51949-4
  20. Emre, O., Çalışkan, Z., & Sağlam, M. (2018). Çocuğun kreşe alıştırılma süreci. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(1), 32-41.
  21. Eroğlu, S. B. (2022). Orman okulu yaklaşımının felsefesi, temel ilkeleri ve güvenlik-sağlık prosedürleri. In S. Yılmaz Uysal & T. Coşkun Tuncay (Eds.), Erken çocukluk eğitiminde orman pedagojisi el kitabı (pp. 25-62). Nobel Yayıncılık.
  22. Fritz, R. W., Smyrni, K., & Roberts, K. (2014). The challenges of bringing the waldkindergarten concept to North America. Children, Youth and Environments, 24(2), 215-227. https://doi.org/10.7721/chilyoutenvi.24.2.0215
  23. Gall, H. (2018). Developing a business model for an all-day nature-based preschool in the twin cities metro area of Minnesota. [Master’s thesis, Hamline University]. https://digitalcommons.hamline.edu/hse_cp/177
  24. Göle, M. O., & Temel, Z. F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin nitelikli bir okul öncesi eğitim programında bulunması gereken özelliklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 663-684. https://doi.org/10.17860/efd.25056
  25. Häfner, P. (2003). Natur und waldkindergarten in deutschland: Eine alternative zum regelkindergarten in der vorschulischen erziehung [Doctoral dissertation, Heidelberg University]. https://archiv.ub.uni-heidelberg.de/volltextserver/3135/
  26. Kane, A., & Kane, J. (2011). Waldkindergarten in Germany. Green Teacher, (94), 16-19.
  27. Kaya, Ö. S., & Akgün, E. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 15(4), 1311-1324. https://doi.org/10.17051/io.2016.51992
  28. Kimic, K., & Kundziewicz, K. (2020). Programme of forest kindergartens supporting children's development through contact with nature: Warsaw case study. In I. J. Fialová (Ed.), Public recreation and landscape protection - with sense hand in hand? (pp. 359-363). Mendel University in Brno.
  29. Knight, S. (2013). Forest school and outdoor learning in the early years. Sage. https://doi.org/10.4135/9781036208424
  30. Kostelnik, M. J., Soderman, A. K., Whiren, A. P., & Rupiper, M. L. (2019). Gelişime uygun eğitim programı: Erken çocukluk eğitiminde en iyi uygulamalar (E. Ahmetoğlu & İ. H. Acar, Trans.). Nobel Yayıncılık
  31. Koyuncu, M. (2019). Okul öncesi eğitimde alternatif yaklaşım: Orman okullarında öğretmen, veli ve yönetici görüşlerinin incelenmesi (Thesis No. 543840) [Master’s thesis, Ankara Yıldırım Beyazıt University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  32. Kruse, I. (2013). Der waldkindergarten als therapeutische landschaft [Master’s thesis, Berlin School of Public Health]. https://bfw.ac.at/cms_stamm/050/images/green_care_wald/MASTERARBEIT-Ines-Walden-Kruse.pdf
  33. Larimore, R. (2016). Defining nature-based preschools. International Journal of Early Childhood Environmental Education, 4(1), 32-36.
  34. MacEachren, Z. (2013). The Canadian Forest School movement. Learning Landscapes, 17(1), 219-233. https://doi.org/10.36510/learnland.v7i1.639
  35. Mackinder, M. (2023). A balancing act: A constructivist perspective of the adult’s role in Forest School in England and Forest Kindergarten in Denmark. Education 3-13, 1-14. https://doi.org/10.1080/03004279.2023.2250803
  36. Marshall, C., & Rossman, G. B. (2016). Designing qualitative research (6th ed.). Sage.
  37. McAfee, O., & Leong, D. J. (2020). Erken çocukluk döneminde gelişim ve öğrenmenin değerlendirilmesi ve desteklenmesi (B. Güzel, Trans.). Nobel Akademik Yayıncılık
  38. McLachlan, C., Fleer, M., & Edwards, S. (2018). Early childhood curriculum: Planning, assessment and implementation. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108131810
  39. Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Trans.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  40. Ministry of National Education. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli okul öncesi eğitim programı. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programokuloncesiOnayli.pdf
  41. Murphy, M. C. (2020). Bronfenbrenner’s bio-ecological model: A theoretical framework to explore the forest school approach?. Journal of Outdoor and Environmental Education, 23, 191-205. https://doi.org/10.1007/s42322-020-00056-5
  42. Purtell, K. M., Valauri, A., Rhoad Drogalis, A., Jiang, H., Justice, L. M., Lin, T. J., & Logan, J. A. R. (2020). Understanding policies and practices that support successful transitions to kindergarten. Early Childhood Research Quarterly, 52, 5-14. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2019.09.003
  43. Sabol, T. J., & Pianta, R. C. (2012). Recent trends in research on teacher-child relationships. Attachment & Human Development, 14(3), 213-231. https://doi.org/10.1080/14616734.2012.672262
  44. Saldana, J. (2022). Nitel araştırmacılar için kodlama el kitabı (A. Tüfekçi Akcan & S. N. Şad, Trans.). Pegem Akademi.
  45. Schäffer, S. D., & Kistemann, T. (2012). German forest kindergartens: Healthy childcare under the leafy canopy. Children Youth and Environments, 22(1), 270-279. https://doi.org/10.7721/chilyoutenvi.22.1.0270
  46. Sella, E., Bolognesi, M., Bergamini, E., Mason, L., & Pazzaglia, F. (2023). Psychological benefits of attending forest school for preschool children: A systematic review. Educational Psychology Review, 35(1), 1-29. https://doi.org/10.1007/s10648-023-09750-4
  47. Sobel, D. (2015). Nature preschools and forest kindergartens: The handbook for outdoor learning. Redleaf Press.
  48. Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Sage.
  49. Sucuoğlu, N. B., & Bakkaloğlu, H. (2018). The quality of parent-teacher relationships in inclusive preschools. Early Child Development and Care, 188(8), 1190-1201. https://doi.org/10.1080/03004430.2016.1261124
  50. Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor?. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s11m
  51. Waite, S., Bolling, M., & Bentsen, P. (2015). Comparing apples and pears? A conceptual framework for understanding forms of outdoor learning through comparison of English Forest Schools and Danish Udeskole. Environmental Education Research, 22(6), 868-892. https://doi.org/10.1080/13504622.2015.1075193
  52. Williams-Siegfredsen, J. (2017). Understanding the danish forest school approach: Early years education in practice (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315542027
  53. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  54. Yin, R. K. (2018). Case study research and applications: Design and methods. Sage.

Telif hakkı ve lisans

Telif Hakkı © 2025 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Atıf Lisansı (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır

Deniz, U. H., & Yazıcı, Z. (2025). Orman anaokulunda işleyiş: bir durum çalışması. Eğitim Ve Bilim, 50(223), 1-25. https://doi.org/10.15390/ES.2025.2466