Bu araştırmada Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2006 kapsamında uygulanan öğrenci anketinin kültürler ve diller arası eşdeğerliği, Avustralya, Yeni Zelanda, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye örneklemleri üzerinde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında, öğrenci anketinin faktör yapısı Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yöntemiyle incelenmiştir. İkinci aşamada ise, Ortalama ve Kovaryans Yapıları (OKY; Sörbom, 1974) metoduna dayanan Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi (ÇG-DFA) kullanılarak anket maddelerinin farklı kültürler ve diller arasında Değişen Madde Fonksiyonu (DMF) gösterip göstermediği araştırılmıştır. Son aşamada, uzman görüşlerine başvurularak, maddelerin DMF göstermesinin nedenleri belirlenmeye çalışılmıştır. DFA sonuçları ölçme modelinin tüm örneklemlerde aynı faktör yapısına sahip olduğunu göstermiştir. ÇG-DFA bulguları ülkeler arasında değişen fonksiyon gösteren maddelerin olduğunu ortaya koymuştur. Ülkeler arasında dilsel ve kültürel farklılıklar arttıkça DMF gösteren maddelerin sayısının da arttığı gözlenmiştir. Maddelerin DMF göstermesinin asıl nedenlerinin çeviri problemleri ve kültürel farklılıklar olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: PISA, Değişen Madde Fonksiyonu (DMF), Ölçme Eşdeğerliği, Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi (ÇG-DFA), Ortalama ve Kovaryans Yapıları (OKY)