Abstract

This study aims to determine the relationships between organizational justice perception and teachers' organizational cynicism, work alienation, and burnout levels. Scale-based relational model was used in the design of the study. The population of this study consists of teachers working in primary schools in Adana province. 284 teachers in 47 schools randomly selected from the primary schools in this population with the disproportionate cluster sampling method constitute the sample of the study. It was determined that the scales used in the study were valid and reliable. The data were analyzed with descriptive statistics, correlation, and structural equation modeling analyses. The existence of statistically significant relationships between the variables examined was proven with the correlation and then the measurement model. According to the structural model with the best-fit values, teachers' organizational justice perceptions negatively affect organizational cynicism and burnout levels. In addition, organizational justice perception has a negative effect on teachers' burnout levels with the partial mediation effect of organizational cynicism and work alienation. It has been seen that school principals who want to reduce teachers' organizational cynicism, work alienation, and burnout levels should be sensitive and delicate in their practices and in the processes in which these practices are implemented, to strengthen teachers' organizational justice perceptions.

Keywords: Organizational justice, Organizational cynicism, Burnout, Work alienation, Teacher

References

  1. Abraham, R. (2000). Organizational cynicism bases and consequences. Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126, 269-292.
  2. Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49, 1395-1418. https://doi.org/10.1177/001872679604901102
  3. Atalay, C. G. (2015). Örgütsel adalet. In D. E. Özler (Ed.), Örgütsel davranışta güncel konular (pp. 41-64). Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  4. Biswas, S., & Kapil, K. (2017). Linking perceived organizational support and organizational justice to employees in-role performance and organizational cynicism through organizational trust: A field investigation in India. Journal of Management Development, 36(5), 696-711. https://doi.org/10.1108/JMD-04-2016-0052
  5. Brandes, P. M. (1997). Organizational cynicism: Its nature, antecedents, and consequences (Publication No. 9814494) [Doctoral dissertation, University of Cincinnati]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
  6. Brandes, P., Dharwadkar, R., & Dean, Jr. J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. The 36th Annual Meeting of the Eastern Academy of Management, Philadelphia.
  7. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
  8. Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. Routledge.
  9. Chiaburu, D. S., Thundiyil, T., & Wang, J. (2014). Alienation and its correlates: A meta analysis. European Management Journal, 32(1), 24-36. https://doi.org/10.1016/j.emj.2013.06.003
  10. Cohen-Charash, Y., & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321. https://doi.org/10.1006/obhd.2001.2958
  11. Çetin, B., Özgan, H., & Bozbayındır, F. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet ile sinizm algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 37, 1-20. https://doi.org/10.12780/UUSBD199
  12. Çokluk, Ö. (2014). Örgütlerde tükenmişlik. In C. Elma, & K. Demir (Ed.), Yönetimde çağdaş yaklaşımlar (pp. 117-143). Anı Yayıncılık.
  13. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, S. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Pegem Akademi.
  14. Dağyar, M., & Kasalak, G. (2018). Eğitim örgütlerinde yaşanan örgütsel sinizmin öncülleri ve sonuçları üzerine bir meta-analiz çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 967-986. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018037797
  15. Demir, M., Ayas, S., & Yıldız, B. (2018). Örgütsel sinizm ve işe yabancılaşma ilişkisi: Beş yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 231-254.
  16. Demir, H., & Eser, H. (2019). Örgütsel adalet algısı ve tükenmişlik arasındaki ilişkide örgütsel sinizmin aracı rolü. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 159-176. https://doi.org/10.29106/fesa.547365
  17. Dishon-Berkovits, M. (2017). The role of organizational justice and stress in predicting job burnout. Journal of Career Development, 45(5), 411-424. https://doi.org/10.1177/0894845317705469
  18. Doğan, H. (2002). İşgörenlerin adalet algılamalarında örgüt içi iletişim ve prosedürel bilgilendirmenin rolü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(2), 71-78.
  19. Duman, N., Sak, R., & Şahin Sak, İ. (2020). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel sinizm tutumlarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 1098-1127. https://doi.org/10.33711/yyuefd.800925
  20. Eren, E. (2015). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. Beta Yayıncılık.
  21. Eroğluer, K., & Erselcan, R. C. (2017). Çalışanların örgütsel adalet algısı ve tükenmişlik düzeylerinin çalışan sessizliği üzerindeki etkisi. Business and Economics Research Journal, 8(2), 325-348. https://doi.org/10.20409/berj.2017.53
  22. Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Oriental Press.
  23. Gün, F., & Baskan, G. A. (2017). Öğretim elemanlarının algılarına göre örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 361-379. https://doi.org/10.16986/HUJE.2016016393
  24. Güney, S. (2012). Örgütsel davranış. Nobel Yayınları.
  25. Gürboyoğlu, J. (2009). Lider-üye etkileşiminin örgütsel adalet algısı ve tükenmişlik üzerine etkileri (Thesis No. 279377) [Master's thesis, Balıkesir University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  26. Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today, tomorrow. Journal of Management, 16(2), 399-432. https://doi.org/10.1177/014920639001600208
  27. Hirschfeld, R. R., & Feild, H. S. (2000). Work centrality and work alienation: Distinct aspects of a general commitment to work. Journal of Organizational Behavior, 21(7), 789-800. https://doi.org/10.1002/1099-1379
  28. Hock, R. R. (1988). Professional burnout among public teachers. Public Personel Management, 17(2), 167-189. https://doi.org/10.1177/009102608801700207
  29. Huseman, R. C., Hatfield, J. D., & Miles, E. W. (1987). A new perspective on equity theory: The equity sensitivity construct. Academy of Management Review, 12(2), 222-234. https://doi.org/10.2307/258531
  30. Johnson, J. L., & O'Leary-Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627- 647. https://doi.org/10.1002/job.207
  31. Kanten, P., & Ülker, F. (2014) Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 16-40.
  32. Karacaoğlu, K., & İnce, F. (2012). Brandes, Dharwadkar ve Dean’in (1999) örgütsel sinizm ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi örneği. Business and Economics Research Journal, 3(3), 77-92.
  33. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  34. Kılıç, S., & Toker, K. (2020). Örgüsel adalet ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Yasar University, 15(58), 288-303. https://doi.org/10.19168/jyasar.499909
  35. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press.
  36. Koçel, T. (2018). İşletme yöneticiliği. Beta Yayıncılık.
  37. Korkmaz, H. G., & Bozkurt, S. (2018). Örgütsel adalet ile tükenmişlik arasındaki ilişkinin demografik değişkenler bağlamında incelenmesi ve hastane çalışanlarına yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 20, 233-252. https://doi.org/10.18092/ulikidince.297763
  38. Kreitner, R., & Kinichi, A. (2009). Organizational behaviour. McGraw-Hill Education.
  39. Kulik, C. T., & Ambrose, M. L. (1992). Personal and situational determinants of referent choice. Academy of Management Review, 17(2), 212-237. https://doi.org/10.2307/258771
  40. Kurtulmuş, M., & Karabıyık, H. (2016). Algılanan örgütsel adaletin öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeylerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 459-477. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000175962
  41. Kyriacou, C. (2000). Stress busting for teachers. Nelson Thornes.
  42. Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2012). Educational administration: Concepts and practices (6th ed.). Wadsworth Cengage Learning Publishing.
  43. Mahmood, S. M. R., & Sak, R. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(5), 2243-2259. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3451
  44. Mirvis, P., & Kanter, D. L. (1989). Combatting cynicism in the workplace. National Productivity Review, 8(4), 377-394. https://doi.org/10.1002/npr.4040080406
  45. Mourshed, M., Chijoke, C., & Barber, M. (2010). How the world’s best-performing school systems keep getting better. McKinsey & Company.
  46. Mumcu, A., & Özyer, K. (2020). Örgüt ikliminin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(39), 63-94. https://doi.org/10.35408/comuybd.683576
  47. Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. The Academy of Management Journal, 36(3), 527-556. https://doi.org/10.2307/256591
  48. Özkalp, E., & Kırel, Ç. (2010). Örgütsel davranış. Ekin Yayıncılık.
  49. Pappenheim, F. (2000). Alienation in American society. Monthly Review, 52(2), 36-53. https://doi.org/10.14452/MR-052-02-2000-06_4
  50. Pines, A. M. (2005). The Burnout Measure Short version (BMS). International Journal of Stress Management, 12(1), 78-88. https://doi.org/10.1037/1072-5245.12.1.78
  51. Reichers, A. E., Wanous, J. P., & Austin, J. T. (1997). Understanding and managing cynicism about organizational change. Academy of Management Executive, 11(1), 48-59. https://doi.org/10.5465/ame.1997.9707100659
  52. Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2015). Organizational behaviour. Pearson Prentice Hall.
  53. Russell, D. W., Altmaier, E., & Van Velzen, D. (1987). Job-related stress, social support, and burnout among classroom teachers. Journal of Applied Psychology, 72(2), 269-274. https://doi.org/10.1037//0021-9010.72.2.269
  54. Sarros, J. C., & Sarros, A. M. (1987). Predictors of teacher burnout. The Journal of Educational Administration, 25(2), 216-229. https://doi.org/10.1108/eb009933
  55. Saruhan, Ş. C., & Yıldız, M. L. (2014). İnsan kaynakları yönetimi, teori ve uygulama. Beta Yayıncılık.
  56. Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G., Osborn, R. N., & Uhl-Bien, M. (2011). Organizational behavior. John Wiley & Sons (Asia) Pte Ltd.
  57. Schwab, R. L., Jackson, S. E., & Schuler, R. S. (1986). Educator burnout: Sources and consequences. Educational Research Quarterly, 10(3), 14-30.
  58. Shukla, A., & Trivedi, T. (2008). Burnout in Indian teachers. Asia Pacific Education Review, 9(3), 320-334. https://doi.org/10.1007/BF03026720
  59. Sidorkin, A. M. (2000). In the event of learning: Alienation and participative thinking in education. Educational Theory, 54(3), 251-262. https://doi.org/10.1111/j.0013-2004.2004.00018.x
  60. Şahin, E. (2014). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel kimlik, örgütsel imaj, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel adalet (Bursa örneği) (Thesis No. 370670) [Doctoral dissertation, Ege University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  61. Şimşek, M. Ş., Akgemci, T., & Çelik, A. (2011). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Gazi Kitabevi.
  62. Tümkaya, S., Çam, S., & Çavuşoğlu, I. (2009). Tükenmişlik ölçeği kısa versiyonunun Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ç. U. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 387-398.
  63. Yazıcıoğlu, İ., & Gençer, E. Ö. (2017). Örgütsel adalet algısının sinizm üzerine etkisi: Devlet üniversiteleri meslek yüksekokullarında bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(3), 106-119. https://doi.org/10.20491/isarder.2017.323

Copyright and license

Copyright © 2025 The Author(s). This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution License (CC BY), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium or format, provided the original work is properly cited.

How to cite

Demir, S., & İnan, S. (2025). A model for the effect of organizational justice on negative attitudes of teachers. Education and Science, 1-14. https://doi.org/10.15390/EB.2025.13407