Öz

Ortaokul öğrencilerinin ana dilinde kelime öğrenmek için kullandıkları stratejileri ve bu stratejileri kullanım düzeylerini belirlemek amacıyla yürütülen bu araştırmada cinsiyet, yaş, teknolojiye erişim, okunan kitap sayısı, büyük kardeşe sahip olma durumu, ebeveynlerinin eğitim seviyesi ve okulun konumu değişkenlerinin 11-14 yaş grubundaki çocukların kelime öğrenme stratejilerine başvurma sıklığı üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli tercih edilmiş ve veriler araştırmanın örneklemini oluşturan 1620 ortaokul öğrencisinden Ana Dilinde Kelime Öğrenme Stratejileri Ölçeği (ADKÖSÖ) ve kişisel bilgi formu aracılığıyla 2022-2023 ve 2023-2024 eğitim-öğretim yıllarında toplanmıştır. Elde edilen veriler üzerinde gerçekleştirilen inceleme ve analizler sonucunda, ortaokul öğrencilerinin ana dilinde kelime öğrenme stratejilerini orta düzeyde kullandıkları; cinsiyetin ve kendinden büyük kardeşe sahip olmanın kelime öğrenme stratejilerinin kullanımı üzerinde fark yaratacak bir etki oluşturmadığı; yaş, teknolojiye erişim, okunan kitap sayısı, ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve okul yerleşkesinin konumu faktörlerinin ise çocukların kelime öğrenme stratejilerine başvurma düzeyini etkilediği belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca, ortaokul öğrencilerinin en çok kesinleştirme odaklı stratejileri, en az ise öğrenme odaklı stratejileri kullandıkları, ana dilinde kelime öğrenme stratejilerinin kullanım sıklığının da sırasıyla kesinleştirme > pekiştirme > öğrenme odaklı stratejiler şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar alan yazın ışığında yorumlanarak kelime öğrenme stratejilerinin kullanım düzeyinin artırılması amacıyla farkındalık eğitimi verilmesi, öğrenme odaklı stratejilere yönelik rehberlik sağlanması, öğretim programı ve ders kitaplarının kelime öğrenme stratejilerinin kullanımını destekleyecek şekilde yeniden ele alınması ve öğrencilerin okuma alışkanlıklarını geliştirecek eğitim politikalarının hazırlanarak uygulanması şeklinde çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Ana dili, D1, Kelime hazinesi, Kelime öğrenimi, Kelime öğrenme stratejileri, Ortaokul öğrencileri

Kaynakça

  1. Akan, F. G. (1994). İlkokul öğrencilerinin başarı ve başarısızlıklarında aile faktörü (Thesis No. 30724) [Master’s thesis, Hacettepe University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  2. Akaydın, Ş. (2018). Yedinci sınıf öğrencilerinin kelime bilgi düzeyleri ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki (Thesis No. 533754) [Doctoral dissertation, İnönü University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  3. Al Zahrani, S. M., & Chaudhary, A. (2022). Vocabulary learning strategies in ESP context: Knowledge and implication. Arab World English Journal, 13(1), 382-393. https://doi.org/10.24093/awej/vol13no1.25
  4. American Library Association. (1978). Book reading and library usage: A study of habits and perceptions. Gallup.
  5. Anderson, J. C., & Freebody, P. (1981). Vocabulary knowledge. In J. T. Guthrie (Ed.), Comprehension and teaching: Research reviews (pp. 77-117). International Reading Association.
  6. Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness of fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155-173. https://doi.org/10.1007/BF02294170
  7. Anıl, D. (2009). Uluslararası Öğrenci başarılarını değerlendirme programı (PISA)’nda Türkiye’deki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 152(34), 87-100.
  8. Arı, G. (2006). Kelime öğretimi. In C. Yıldız (Ed.), Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi (pp. 311-333). Pegem Akademi.
  9. Arifoğlu, A. (2019). Öğrenci başarısına okul etkisinin araştırılması: TIMSS 2015 Türkiye verisine göre çok düzeyli bir analiz (Thesis No. 582587) [Master’s thesis, Hacettepe University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  10. Arslan, A. (2013). Türkçe öğretmenlerinin proje ve performans ödevleri ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 11-22.
  11. Aru, S. A. (2013). Yeni ilköğretim programına göre hazırlanan Türkçe ders kitaplarında kelime hazinesini geliştirmeye yönelik planlamanın incelenmesi (Thesis No. 336106) [Master’s thesis, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  12. Aslanargun, E., Bozkurt, S., & Sarıoğlu, S. (2016). Sosyo-ekonomik değişkenlerin öğrencilerin akademik başarısı üzerine etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 214-234.
  13. Aslan, T. (2013). 7. sınıf öğrencilerinin Türkçe ders kitaplarındaki anlamını bilmedikleri kelimelerden hareketle söz varlığını geliştirmelerine yönelik bir araştırma (Thesis No. 333547) [Master’s thesis, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  14. Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki (Thesis No. 235252) [Doctoral dissertation, Selçuk University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  15. Aydın, İ. (2014). Türkçe öğretiminde yazılı anlatım çalışmalarındaki sorunlar üzerine bir inceleme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(1) 166-170. https://doi.org/10.18493/kmusekad.51889
  16. Aydın, İ., & Aydın, G. (2020). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı bağlamında 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığına yönelik etkinliklerin sözcük öğretimi açısından incelenmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), 1-23.
  17. Bakkaloğlu, S., & Pilten, G. (2023). Examining the relationship between reading motivation and reading comprehension self-efficacy perception. International Journal of Psychology and Educational Studies, 10(1), 144-158. https://doi.org/10.52380/ijpes.2023.10.1.909
  18. Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlık ve ilgileri üzerine bir araştırma (Thesis No. 228411) [Doctoral dissertation, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  19. Barcroft, J. (2009). Strategies and performance in intentional L2 vocabulary learning. Language Awareness, 18(1), 74-89. https://doi.org/10.1080/09658410802557535
  20. Baskın, S. (2017). 5. sınıf öğrencilerinin sözlük ihtiyacı ve ortaokul sözlükleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 765-789.
  21. Baskın, S., İşcan, A., Karagöz, B., & Birol, G. (2017). The use of vocabulary learning strategies in teaching Turkish as a second language. Journal of Education and Practice, 8(9), 126-134.
  22. Baş, B. (2013). İlköğretim okulları için hazırlanan deyim sözlükleri üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 24-31. https://doi.org/10.16916/aded.16016
  23. Başdamar, G. (2010). Yazılı çalışmalar yaptırılarak öğrencilerin sözcük dağarcığını zenginleştirme uygulamaları, etkinlikleri ve ölçme değerlendirmeleri (Thesis No. 264160) [Master’s thesis, Erzincan University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  24. Bayat, N., Şekercioğlu, G., & Bakır, S. (2014). Okuduğunu anlama ve fen başarısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 457-466. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3693
  25. Baysal, A. D. (2007). İlköğretim 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının kelime serveti bakımından değerlendirilmesi (Thesis No. 206184) [Master’s thesis, Afyon Kocatepe University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  26. Beck, I. L., & McKeown, M. G. (1991). Conditions of vocabulary acquisition. In R. Barr, M. L. Kamil, P. Mosenthal, & P. D. Pearson (Eds.), Handbook of reading research (pp. 789-814). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  27. Beck, I. L., McKeown, M. G., & Kucan, L. (2013). Bringing words to life: Robust vocabulary instruction (2nd ed.). The Guilford Press.
  28. Bertram, R., Laine, M., & Virkkala, M. (2000). The role of derivational morphology in vocabulary acquisition: Get by with a little help from my morpheme friends. Scandinavian Journal of Psychology, 4(41), 287-296. https://doi.org/10.1111/1467-9450.00201
  29. Biçer, N., & Polatcan, F. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kelime öğrenme stratejilerinin değerlendirilmesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54), 811-828.
  30. Biemiller, A. (2010). Words worth teaching: Closing the vocabulary gap. SRA/McGraw-Hill
  31. Biemiller, A., & Boote, C. (2006). An effective method for building meaning vocabulary in primary grades. Journal of Educational Psychology, 98(1), 44-62. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.1.44
  32. Blachowicz, C. L. Z., & Fisher, P. J. (2014). Teaching vocabulary in all classrooms. Pearson.
  33. Boers, F., & Lindstromberg, S. (2008). How cognitive linguistics can foster effective vocabulary teaching. In F. Boers & S. Lindstromberg (Eds.), Cognitive linguistic approaches to teaching vocabulary and phraseology (pp. 1-64). De Gruyter Mouton.
  34. Bornstein, M. H., Hahn, C. S., & Haynes, O. M. (2004). Specific and general language performance across early childhood: Stability and gender considerations. First Language, 24(3), 267-304. https://doi.org/10.1177/0142723704045681
  35. Bowers, P. N. (2012). Morphological instruction in the elementary classroom (Publication No. NS27966) [Doctoral dissertation, Queen’s University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
  36. Bowers, P. N., Kirby, J. R., & Deacon, S. H. (2010). The effects of morphological instruction on literacy skills: A systematic review of the literature. Review of Educational Research, 80(2), 144-179. https://doi.org/10.3102/0034654309359353
  37. Boz, E. (2006). Sözlük ve sözlükçülük sorunları. In G. Gülsevin & E. Boz (Eds.), Türkçenin çağdaş sorunları (pp. 1-44). Gazi Kitabevi.
  38. Bölükbaş, F. (2010). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumlarının başarı-cinsiyet-ailenin eğitim düzeyi bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 905-918. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1477
  39. Brahma, B., & Saikia, P. (2023). Influence of self-regulated learning on the academic procrastination of college students. Journal of Education and Health Promotion, 12(1), 1-6. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp_1106_22
  40. Bridges, K., & Hoff, E. (2014). Older sibling influences on the language environment and language development of toddlers in bilingual homes. Applied Linguistics, 35(2), 225-241. https://doi.org/10.1017/S0142716412000379
  41. Bulut, B. (2013). Etkin dinleme eğitiminin dinlediğini anlama, okuduğunu anlama ve kelime hazinesi üzerine etkisi (Thesis No. 332676) [Master’s thesis, Adnan Menderes University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  42. Büyükhellaç, S. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının incelenmesi (Thesis No. 381058) [Master’s thesis, Karadeniz Teknik University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  43. Büyüköztürk, Ş. (2016). Sınavlar üzerine düşünceler. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 345-356. https://doi.org/10.23863/kalem.2017.64
  44. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  45. Cain, K., & Oakhill, J. (2011). Matthew effects in young readers: Reading comprehension and reading experience aid vocabulary development. Journal of Learning Disabilities, 44(5), 431-443. https://doi.org/10.1177/0022219411410042
  46. Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053644484
  47. Can, A., & Deniz, E. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin sözlüklere yönelik tutumları. Milli Eğitim Dergisi 45(210), 319-336.
  48. Carlisle, J. F. (2000). Awareness of the structure and meaning of morphologically complex words: Impact on reading. Reading and Writing, 12, 169-190. https://doi.org/10.1023/A:1008131926604
  49. Carlisle, J. F. (2010). Effects of instruction in morphological awareness on literacy achievement: An integrative review. Reading Research Quarterly, 45(4), 464-487. https://doi.org/10.1598/RRQ.45.4.5
  50. Ceran, D., & Deniz, K. (2015). TEOG sınavı sorularının okuma becerisiyle çözülebilme düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(2), 92-109. https://doi.org/10.16916/aded.62200
  51. Cesur, O. (2005). Pansiyonlu ilköğretim okulu öğrencileri üzerinde kelime serveti araştırması (Kastamonu ilinde bir inceleme) (Thesis No. 188050) [Master’s thesis, Abant İzzet Baysal University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  52. Chen, M. L. (2014). Age differences in the use of language learning strategies. English Language Teaching, 7(2), 144-151. https://doi.org/10.5539/elt.v7n2p144
  53. Chickering, A. W., & Gamson, Z. F. (1987). Seven principles for good practice in undergraduate education. AAHE Bulletin, 39(7), 3-7.
  54. Chi, M. L. A. (1998). Teaching dictionary skills in the classroom. In T. Fontenelle, P. Hiligsmann, A. Michiels, A. Moulin, & S. Theissen (Eds.), EURALEX ‘98 actes/proceedings (pp. 565-577). Université Départements d’Anglais et de Néerlandais.
  55. Chun, E., Choi, S., & Kim, J. (2012). The effect of extensive reading and paired-associate learning on long-term vocabulary retention: An event-related potential study. Neuroscience Letters, 521(2), 125-129. https://doi.org/10.1016/j.neulet.2012.05.069
  56. Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2000). Research methods in education (5th ed.). Routledge Falmer.
  57. Cook, V. (2001). Second language learning and language teaching. Oxford University Press Inc.
  58. Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation, 10(7), 1-9. https://doi.org/10.7275/jyj1-4868
  59. Credé, M., & Kuncel, N. R. (2008). Study habits, skills, and attitudes: The third pillar supporting collegiate academic performance. Perspectives on Psychological Science, 3(6), 425-453. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00089.x
  60. Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Prentice Hall.
  61. Cunningham, A. E. (2005). Vocabulary growth through independent reading and reading aloud to children. In E. H. Hiebert & M. L. Kamil (Eds.), Teaching and learning vocabulary: Bringing research to practice (pp. 45-68). Lawrence Erlbaum Associates.
  62. Çetin, A., & Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018040672
  63. Çiftçi, C., & Çağlar, Ç. (2014). Ailelerin sosyo-ekonomik özelliklerinin öğrenci başarısı üzerindeki etkisi: Fakirlik kader midir?. International Journal of Human Sciences, 11(2), 155-175. https://doi.org/10.14687/ijhs.v11i2.2914
  64. Çiftçi, M. (1991). Bir grup yükseköğrenim öğrencisi üzerinde kelime serveti araştırması (Thesis No. 17953) [Master’s thesis, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  65. Dafei, D. (2007). An exploration of the relationship between learner autonomy and English proficiency. The Asian EFL Journal, 24, 1-23.
  66. Davis-Kean, P. E. (2005). The influence of parent education and family income on child achievement: The indirect role of parental expectations and the home environment. Journal of Family Psychology, 19(2), 294-304. https://doi.org/10.1037/0893-3200.19.2.294
  67. Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64.
  68. Diamond, L., & Gutlohn, L. (2006). Vocabulary handbook. Core Literacy Library.
  69. Dickinson, D. K., & Smith, M. W. (1994). Longterm effects of preschool teachers’ book readings on low-income children’s vocabulary and story comprehension. Reading Research Quarterly, 29(2), 104­122. https://doi.org/10.2307/747807
  70. Dinçer, M. A., & Kolaşin-Uysal, G. (2010). The determinants of student achievement in Turkey. International Journal of Educational Development, 30(6), 592-598. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2010.05.005
  71. Dinçer, M. A., & Uysal, G. (2009). Türkiye’de öğrenci başarısızlığında eşitsizliğin belirleyicileri. Eğitim Reformu Girişimi.
  72. Doğan, F. (2016). Türkçe dersi ortaokul öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı üzerine bir araştırma (Thesis No. 429751) [Master’s thesis, Siirt University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  73. Dollaghan, C. A., Campbell, T. F., Paradise, J. L., Feldman, H. M., Janosky, J. E., Pitcairn, D. N., & Kurs-Lasky, M. (1999). Maternal education and measures of early speech and language. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 42(6), 1432-1443. https://doi.org/10.1044/jslhr.4206.1432
  74. Domino, G., & Domino, M. L. (2006). Psychological testing: An introduction. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511813757
  75. Dotterer, A. M., & Wehrspann, E. (2016). Parent involvement and academic outcomes among urban adolescents: Examining the role of school engagement. Educational Psychology, 36(4), 812-830. https://doi.org/10.1080/01443410.2015.1099617
  76. Drevno, G. E., Kimball, J. W., Possi, M. K., Heward, W. L., Gardner, R., & Barbetta, P. M. (1994). Effects of active student response during error correction on the acquisition, maintenance, and generalization of science vocabulary by elementary students: A systematic replication. Journal of Applied Behavior Analysis, 27(1), 179-180. https://doi.org/10.1901/jaba.1994.27-179
  77. Dunlosky, J., Rawson, K. A., Marsh, E. J., Nathan, M. J., & Willingham, D. T. (2013). Improving students’ learning with effective learning techniques: Promising directions from cognitive and educational psychology. Psychological Science in the Public Interest, 14(1), 4-58. https://doi.org/10.1177/1529100612453266
  78. Eckerth, J., & Tavakoli, P. (2012). The effects of word exposure frequency and elaboration of word processing on incidental L2 vocabulary acquisition through reading. Language Teaching Research, 16(2), 227-252. https://doi.org/10.1177/13621688114313
  79. Eğilmez, N. İ. (2010). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının ilköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarına aktarımı (Thesis No. 271221) [Doctoral dissertation, Uludağ University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  80. Eğilmez, N. İ. (2024). Türkçe öğretmenlerinin süreç temelli yazmaya yönelik görüş ve deneyimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 12(2), 437-460. https://doi.org/10.16916/aded.1443923
  81. Elleman, A. M., Lindo, E. J., Morphy, P., & Compton, D. L. (2009). The impact of vocabulary instruction on passage-level comprehension of school-age children: A meta-analysis. Journal of Research on Educational Effectiveness, 2(1), 1-44. https://doi.org/10.1080/19345740802539200
  82. Ellis, N. C. (1994). Implicit and explicit language learning of languages. Academic Press.
  83. Elmacıoğlu, T. (1998). Başarıda aile faktörü. Hayat Yayınları.
  84. Eriksson, M., Marschik, P. B., Tulviste, T., Almgren, M., Pérez Pereira, M., Wehberg, S., Marjanovič-Umek, L., Gayraud, F., Kovacevic, M., & Gallego, C. (2012). Differences between girls and boys in emerging language skills: Evidence from 10 language communities. British Journal of Developmental Psychology, 30(2), 326-343. https://doi.org/10.1111/j.2044-835X.2011.02042.x
  85. Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and children's academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22. https://doi.org/10.1023/A:1009048817385
  86. Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage Publications.
  87. Foorman, B. R., Petscher, Y., & Bishop, M. D. (2012). The incremental variance of morphological knowledge to reading comprehension in grades 3-10 beyond prior reading comprehension, spelling, and text reading efficiency. Learning and Individual Differences, 22(6), 792-798. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2012.07.009
  88. Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
  89. Gallik, J. D. (1999). Do they read for pleasure? Recreational reading habits of college students. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 42(6), 480-488.
  90. Gelbal, S. (2008). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyoekonomik özelliklerinin Türkçe başarısı üzerinde etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 1-13.
  91. Genç, G. (2021). Türkçe ders kitaplarının kelime öğretimi açısından incelenmesi ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Thesis No. 707717) [Master’s thesis, Van Yüzüncü Yıl University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  92. George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Allyn & Bacon.
  93. Gleason, J. B., & Ratner, N. B. (2016). The development of language (9th ed.). Pearson.
  94. Good, J. E. (2011). The effects of morphological awareness training on reading, spelling, and vocabulary skills (Theses No. 3474107) [Doctoral dissertation, University of Central Arkansas]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
  95. Goodwin, L. D. (1999). The role of factor analysis in the estimation of construct validity. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 3(2), 85-100. https://doi.org/10.1207/s15327841mpee0302_2
  96. Göçen, G., & Okur, A. (2015). Ortaokula yönelik söz varlığı araştırmalarının incelenmesi: Tezler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 64-79. https://doi.org/10.16916/aded.66746
  97. Göçer, A. (2001). Türk dili ile ilgili sözlüklere genel bir bakış ve günümüz ilköğretim sözlükleri. Türk Dili, (598), 388-403.
  98. Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies, 4(4), 1025-1055. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1318
  99. Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Gül Yayınları.
  100. Gönen, M., Öncü. E., & Işıtan. S. (2004). İlköğretim 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 32(164), 7-34.
  101. Graves, M. F. (2006). The vocabulary book: Learning and instruction. Teachers College Press.
  102. Graves, M. F., Schneider, S., & Ringstaff, C. (2017). Teaching students to use word-learning strategies: The effects of explicit instruction on vocabulary growth and reading comprehension. The Reading Teacher, 71(5), 535-543. https://doi.org/10.1002/trtr.1644
  103. Gu, P. Y. (2018). Validation of an online questionnaire of vocabulary learning strategies for ESL learners. Studies in Second Language Learning and Teaching, 8(2), 325-350. https://doi.org/10.14746/ssllt.2018.8.2.7
  104. Gu, P. Y., & Johnson, R. K. (1996). Vocabulary learning strategies and language learning outcomes. Language Learning, 46(4), 643-679. https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1996.tb01355.x
  105. Gülsoy, T. (2013). 6. sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin geliştirilmesinde eğitsel oyunların etkisi (Thesis No. 345620) [Master’s thesis, Niğde University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  106. Gümüş, A. (2018). Türk eğitim sisteminin sınavlarla imtihanı [Policy brief]. İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği. https://ilke.org.tr/images/yayin/pdf/turk_egitim_sisteminin_sinavlarla_imtihani.pdf
  107. Güzel, G. (2015). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında sözcük öğretiminin yaratıcı dil öğretimi açısından (Thesis No. 463402) [Master’s thesis, Başkent University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  108. Hart, B., & Risley, T. R. (1995). Meaningful differences in the everyday experience of young American children. Paul H Brookes Publishing.
  109. Hedge, T. (2000). Teaching and learning in the language classroom. Oxford University Press.
  110. Hoff-Ginsberg, E. (1998). The relation of birth order and socioeconomic status to children's language experience and language development. Applied Psycholinguistics, 19(4), 603-629. https://doi.org/10.1017/S0142716400010389
  111. Hoff, E. (2003). The specificity of environmental influence: Socioeconomic status affects early vocabulary development via maternal speech. Child Development, 74(5), 1368-1378. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00612
  112. Hoff, E. (2006). How social contexts support and shape language development. Developmental Review, 26(1), 55-88. https://doi.org/10.1016/j.dr.2005.11.002
  113. Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60. https://doi.org/10.21427/D7CF7R
  114. Hulstijn, J. (2003). Incidental and intentional learning. In C. J. Doughty & M. H. Long (Eds.), The handbook of second language acquisition (pp. 349-381). Blackwell. https://doi.org/10.1002/9780470756492.ch12
  115. Hyde, J. S., & Linn, M. C. (1988). Gender differences in verbal ability: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 104(1), 53-69. https://doi.org/10.1037/0033-2909.104.1.53
  116. Iheakanwa, J. U., Obro, S., & Akpochafo, W. P. (2021). Reading ability, study habits and students’ academic performance in social studies. Library Philosophy and Practice, 1-21.
  117. Israel, G. D. (1992). Sampling the evidence of extension program impact. Program Evaluation and Organizational Development, IFAS, University of Florida.
  118. Iwaniec, J. (2018). The effects of parental education level and school location on language learning motivation. The Language Learning Journal, 48(4), 427-441. https://doi.org/10.1080/09571736.2017.1422137
  119. İpek, C. (2011). Velilerin okul tutumu ve eğitimine katılım düzeyleri ile aileye bağlı bazı faktörlerin ilköğretim öğrencilerinin seviye belirleme sınavları üzerindeki etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(2), 69-79.
  120. Kamil, M. L., & Hiebert, E. H. (2005). Teaching and learning vocabulary: Perspectives and persistent issues. In E. H. Hiebert & M. L. Kamil (Eds.), Teaching and learning vocabulary: Bringing research to practice (pp. 1-23). Erlbaum. https://doi.org/10.4324/9781410612922
  121. Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma (Thesis No. 160509) [Doctoral dissertation, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  122. Karadağ, Ö. (2011). İlköğretim sözlüklerinin hazırlanmasında temel ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları, (30), 193-207.
  123. Karadağ, Ö. (2022). Kelime öğretimi (4th ed.). Pegem Akademi.
  124. Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
  125. Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
  126. Karpicke, J. D., & Blunt, J. R. (2011). Retrieval practice produces more learning than elaborative studying with concept mapping. Science, 331(6018), 772-775. https://doi.org/10.1126/science.1199327
  127. Katz, L. A. (2004). An investigation of the relationship of morphological awareness to reading comprehension in fourth and sixth graders (Thesis No. 3138192) [Doctoral dissertation, University of Michigan]. University of Michigan Library.
  128. Kaushanskaya, M., Gross, M., & Buac, M. (2013). Gender differences in child word learning. Learning and Individual Differences, 27, 82-89. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2013.07.002
  129. Kaya, E. (2021). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında söz varlığı edinimi üzerine. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(37), 341-352. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.468
  130. Kaya, J. (2023). Re-examining the importance of vocabulary learning strategies for first language English speakers. English in Education, 57(2), 120-134. https://doi.org/10.1080/04250494.2023.2190350
  131. Keskin, G., & Sezgin B. (2009). Bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10), 4-18.
  132. Kızgın, A., & Baştuğ, M. (2020). Okuma motivasyonu ve okuduğunu anlama becerisinin akademik başarıyı yordama düzeyi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 601-612. https://doi.org/10.31464/jlere.767022
  133. Kocaman, A. (2008). Ailenin sosyokültürel ve sosyoekonomik durumunun öğrencinin okul başarısına etkisi İnönü EML örneği (Thesis No. 308704) [Master’s thesis, Beykent University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  134. Kocaman, O., & Kızılkaya Cumaoğlu, G. (2014). Yabancı dilde kelime öğrenme stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 293-303. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3611
  135. Kocaman, O., Yıldız, M., & Kamaz, B. (2018). Use of vocabulary learning strategies in Turkish as a foreign language context. International Journal of Psychology and Educational Studies, 5(2), 54-63. https://doi.org/10.17220/ijpes.2018.02.7
  136. Koçkaya, Y. G. (2014). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerine klasik yöntemlerle verilmeye çalışılan kelime öğretimi (Thesis No. 381506) [Master’s thesis, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  137. Korat, O. (2010). Reading electronic books as a support for vocabulary, story comprehension and word reading in kindergarten and first grade. Computers & Education, 55(1), 24-31. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.11.014
  138. Krashen, S. D. (1981). Second language acquisition and second language learning. Pergamon Press.
  139. Krejcie, R. V., & Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
  140. Kurudayıoğlu, M. (2005). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir araştırma (Thesis No. 159613) [Doctoral dissertation, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  141. Labontee, R. (2019). Questionnaire instrumentation for strategic vocabulary learning in the Swedish as a second language learning context. Studies in Second Language Learning and Teaching, 9(2), 313-349. https://doi.org/10.14746/ssllt.2019.9.2.4
  142. Lange, B. P., Euler, H. A., & Zaretsky, E. (2016). Sex differences in language competence of 3- to 6-year-old children. Applied Psycholinguistics, 37(6), 1417-1438. https://doi.org/10.1017/S0142716415000624
  143. Larsen, J. A., & Nippold, M. A. (2007). Morphological analysis in school-age children: Dynamic assessment of a word learning strategy. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 38(3), 201-212. https://doi.org/10.1044/0161-1461(2007/021)
  144. Lawson, M. J., & Hogben, D. (1996). The vocabulary-learning strategies of foreign-language students. Language Learning Journal, 46(1), 101-135. https://doi.org/10.1111/j.1467-1770.1996.tb00642.x
  145. Lee, S. (2007). Vocabulary learning strategies of Korean university students: Strategy use, vocabulary size, and gender. English Teaching, 62(1), 149-169. https://doi.org/10.15858/engtea.62.1.200703.149
  146. Lightbown, P. M., & Spada, N. (2006). How languages are learned. OUP.
  147. Linda, A., & Shah, P. (2020) Vocabulary acquisition style in the ESL classroom: A survey on the use of vocabulary learning strategies by the primary 3 learners. Creative Education, 11, 1973-1987. https://doi.org/10.4236/ce.2020.1110144
  148. Loudermill, C. S. (2014). An investigation of the relationship between reading comprehension and morphological awareness skills (Publication No. 3621689) [Doctoral dissertation, University of Central Arkansas]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
  149. Maag, L. K. (2007). Measuring morphological awareness in adult readers: Implications for vocabulary development (Publication No. 3271168) [Doctoral dissertation, University of Florida]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
  150. Maden, A. (2021). Söz varlığını zenginleştirme açısından Türkçe dersi öğretim programı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 756-777. https://doi.org/10.7884/teke.4874
  151. Maden, A., & Durukan, E. (2019). Ortaokul öğrencilerine yönelik elektronik görsel sözlük geliştirme: Tasarım tabanlı bir araştırma. Turkish Studies, 14(4), 1565-1600. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.23027
  152. Marjanovic-Umek, L., & Fekonja-Peklaj, U. (2017). Gender differences in children’s language: A meta-analysis of Slovenian studies. Center for Educational Policy Studies Journal, 7(2), 97-111. https://doi.org/10.26529/cepsj.171
  153. Marzano, R. J. (2004). Building background knowledge for academic achievement: Research on what works in schools. Association for Supervision and Curriculum Development.
  154. McCarthy, M., O’Keeffe, A., & Walsh, S. (2010). Vocabulary matrix: Understanding, learning, teaching. Heinle.
  155. McKean, C., Law, J., Mensah, F. K., Cini, E., Eadie, P., Frazer, K., & Reilly, S. (2015). Predicting meaningful differences in school-entry language skills from child and family factors measured at 12 months of age. International Journal of Early Childhood, 47(3), 295-316. https://doi.org/10.1007/s13158-015-0149-0
  156. Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 266-284.
  157. Memiş, M. (2018a). Kelime hazinesi ve yabancı dilde kelime öğretimi üzerine. Turkish Studies, 13(19), 1273-1289. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13857
  158. Memiş, M. (2018b). The relationship between vocabulary learning strategies and vocabulary of learners of Turkish as foreign or second language. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 13(4), 164-185. https://doi.org/10.29329/epasr.2018.178.10
  159. Memiş, M. (2018c). Yapım eki öğretiminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kelime hazinesi üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 439-491. https://doi.org/10.14812/cufej.399191
  160. Memiş, M. (2018d). Yapım eki öğretiminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kelime hazinesi, kelime türetme becerisi ve okuduğunu anlama becerisi üzerindeki etkisi (Thesis No. 524926) [Doctoral dissertation, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  161. Memiş, M. (2019a). A research on reading comprehension and morphological awareness levels of middle school students and the relationship between these concepts. Journal of Language and Linguistics Studies, 15(2), 649-677. https://doi.org/10.17263/jlls.586807
  162. Memiş, M. (2019b). Kelime öğretim stratejileri ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(4), 2579-2593. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.29172
  163. Memiş, M. (2019c). Morfolojik farkındalık ve morfolojik farkındalık eğitimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(3), 1355-1368. https://doi.org/10.7884/teke.4534
  164. Memiş, M. (2023). Ana dilinde kelime öğrenme stratejileri ölçeği. Turkish Studies - Language and Literature, 18(3), 1907-1925. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.72226
  165. Memiş, M. (2024). Ana dili eğitiminde kullanılan kelime öğretim stratejilerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 49(218), 159-184. https://doi.org/10.15390/EB.2024.12698
  166. Merga, M. K. (2016). What would make them read more? Insights from Western Australian adolescents. Asia Pacific Journal of Education, 36(3), 1-16. https://doi.org/10.1080/02188791.2014.961898
  167. Mert, C. N. (2015). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında söz varlığını zenginleştirme etkinlikleri üzerine bir inceleme. In M. V. Coşkun, N. Açık Önkaş, N. İpek Eğilmez, H. Fırat, Ö. Fırat, Ö. Fidan, D. Çetin, S. Turhan Tuna, M. Sargın, P. G. Özkaya, Z. E. Erdemir, G. Özşavlı, & H. Çelik (Eds.), Türkçenin eğitimi-öğretimine yönelik çalışmalar (pp. 285-293). Pegem Akademi.
  168. Mete, G. (2012). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma (Malatya ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 43-66.
  169. Metin, M. (2013). Öğrencilerin seviye belirleme sınavındaki başarısına etki eden unsurların farklı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 67-83.
  170. Millî Eğitim Bakanlığı. (2007a). ÖBBS 2005–İlköğretim öğrencilerinin başarılarının belirlenmesi: Türkçe raporu. MEB Yayınları.
  171. Millî Eğitim Bakanlığı. (2007b). Öğrencilerin okuma düzeyleri. MEB Yayınları. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/okuma_duzey.pdf
  172. Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2,3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Yayınları. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=663
  173. Millî Eğitim Bakanlığı. (2022). Millî eğitim istatistikleri, örgün eğitim. MEB Yayınları. https://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=460
  174. Millî Eğitim Bakanlığı. (2024). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Yayınları. https://mufredat.meb.gov.tr/
  175. Muse, A. E. (2005). The nature of morphological knowledge [Doctoral dissertation, Florida State University]. FSU Digital Repository University Libraries.
  176. Mutlu, H. H., Süğümlü, Ü., & Çinpolat, E. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (2018) temelinde hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 48(224), 101-121.
  177. Nagy, W. E., Herman, P. A., & Anderson, R. C. (1985). Learning words from context. Reading Research Quarterly, 20(2), 233-253. https://doi.org/10.2307/747758
  178. Nagy, W. E., & Scott, J. A. (2000). Vocabulary processes. In M. L. Kamil, P. B. Mosenthal, P. D. Pearson, & R. Barr (Eds.), Handbook of reading research (pp. 269-284). Lawrence Erlbaum Associates.
  179. National Institute of Child Health and Human Development (U.S.). (2000). Report of the National Reading Panel - teaching children to read: An evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction. National Institute of Child Health and Human Development, National Institutes of Health.
  180. Nation, I. S. P. (1990). Teaching and learning vocabulary. Heinle & Heinle.
  181. Nation, I. S. P. (2001). Learning vocabulary in another language. Cambridge University. https://doi.org/10.1017/CBO9781139524759
  182. Nation, I. S. P. (2004). Vocabulary learning and intensive reading. EA Journal, 21(2), 20-29.
  183. Nation, I. S. P. (2008). Teaching vocabulary: Strategies and techniques. Heinle.
  184. Neuman, W. L. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Pearson Education Limited.
  185. Numanoğlu, Ö. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki sözcük öğretimi etkinliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Thesis No. 694910) [Master’s thesis, Mersin University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  186. Okur, A. (2007). Serbest okuma etkinliğinin sözcük hazinesi ve kavram gelişimine etkisi (MEB tarafından ilköğretim II. kademe öğrencilerine önerilen 100 temel eser örneğinde) (Thesis No. 210314) [Doctoral dissertation, Marmara University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  187. Okur, A. (2011). İlköğretim Türkçe sözlükleri üzerine. Turkish Studies, 6(1), 1567-1583. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.1982
  188. Onan, B. (2009). Eklemeli dil yapısının Türkçe öğretiminde oluşturduğu bilişsel (kognitif) zeminler. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 237-264.
  189. Onan, B. (2014). Anlama sürecinde Türkçenin yapısal işlevleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
  190. Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies: What every teacher should know. Heinle & Heinle.
  191. Oxford, R. L. (2016). Teaching and researching language learning strategies: Self-regulation in context. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315719146
  192. Öksüzler, O., & Sürekçi, D. (2010). İlköğretimde başarıyı etkileyen faktörler: Bir sıralı lojit yaklaşımı. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 47(543), 79-89.
  193. Ömeroğlu, A. F., & Hakkoymaz, S. (2022). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı öğretiminde kullanılan yöntem ve teknikler açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 347-362. https://doi.org/10.16916/aded.1053964
  194. Özbay, M., & Melanlıoğlu D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
  195. Özçelik, E. G. (2011). Okuduğunu anlama becerisinin başarıya etkisi (Thesis No. 308507) [Master’s thesis, Hacettepe University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  196. Özer Özkan, Y., & Turan, S. (2021). Düşündürdükleri ve ötesiyle yüksek riskli sınav gerçeği. Alanyazın Eğitim Bilimleri Eleştirel İnceleme Dergisi, 2(1), 59-63. https://doi.org/10.22596/cresjournal.0201.59.63
  197. Pace, A., Luo, R., Hirsh-Pasek, K., & Golinkoff, R. M. (2017). Identifying pathways between socioeconomic status and language development. Annual Review of Linguistics, 3, 285-308. https://doi.org/10.1146/annurev-linguistics-011516-034226
  198. Pala, N. M. (2008). PISA 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözmeye etkisi [Master’s thesis, Balıkesir University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  199. Pancsofar, N., Vernon-Feagans, L., & The Family Life Project Investigators. (2010). Fathers’ early contributions to children's language development in families from low-income rural communities. Early Childhood Research Quarterly, 25(4), 450-463. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2010.02.001
  200. Pellicer-Sánchez, A., & Schmitt, N. (2010). Incidental vocabulary acquisition from an authentic novel: Do things fall apart?. Reading in a Foreign Language, 22(1), 31-55.
  201. Perfetti, C. A., & Stafura, J. (2014). Word knowledge in a theory of reading comprehension. Scientific Studies of Reading, 18(1), 22-37. https://doi.org/10.1080/10888438.2013.827687
  202. Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self‐regulated learning components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82(1), 33-40. https://doi.org/10.1037/0022-0663.82.1.33
  203. Porumbu, D., & Necşoi, D. V. (2013). Relationship between parental involvement/attitude and children's school achievements. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 76, 706-710. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.04.191
  204. Pressley, M., Disney, L., & Anderson, K. (2007). Landmark vocabulary instructional research and the vocabulary instructional research that makes sense now. In R. K. Wagner, A. E. Muse, & K. R. Tannenbaum (Eds.), Vocabulary acquisition: Implications for reading comprehension (pp. 205-232). The Guilford.
  205. Radović, B., & Vuković, M. (2024). Reading speed and reading comprehension in adolescents. Multidisciplinarni Pristupi u Edukaciji i Rehabilitaciji, 6(8), 51-60. https://doi.org/10.59519/mper6205
  206. Rahayuningsih, R. (2020). The effect of reading habit and vocabulary mastery toward students’ reading comprehension. Wanastra: Jurnal Bahasa Dan Sastra, 12(2), 266-271. https://doi.org/10.31294/w.v12i2.8458
  207. Reilly, C. (2019). Language and development: Issues in mother-tongue based multilingual education. University of Glasgow. https://www.researchgate.net/publication/343768795_Language_and_development_Issues_in_mother-tongue_based_multilingual_education
  208. Rinaldi, P., Pasqualetti, P., Volterra, V., & Caselli, M. C. (2023). Gender differences in early stages of language development: Some findings. Journal of Neuroscience Research, 101(5), 643-653. https://doi.org/10.1002/jnr.24914
  209. Santi, E., Kholipa, R., Putri, M. G., & Mujiono, M. (2021). Reading interest strength and vocabulary acquisition of EFL learners: A meta-analysis. Journal of Language and Linguistic Studies, 17(3), 1225-1242. https://doi.org/10.52462/jlls.87
  210. Saracho, O. N. (2017). Literacy and language: New developments in research, theory, and practice. Early Child Development and Care, 187(3-4), 299-304. https://doi.org/10.1080/03004430.2017.1282235
  211. Sarı, E. (2020). Söz varlığı ve sözcük öğretimi üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi (ortaokul düzeyi) (Thesis No. 643885) [Master’s thesis, Muğla Sıtkı Koçman University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  212. Sarıgül, E. (1999). The importance of using dictionary in language learning and teaching. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (13), 153-157.
  213. Schmitt, N. (1997). Vocabulary learning strategies. In N. Schmitt & M. McCarthy (Eds.), Vocabulary: Description, acquisition and pedagogy (pp. 199-227). Cambridge University Press.
  214. Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge University Press.
  215. Schmitt, N. (2008). Review article: Instructed second language vocabulary learning. Language Teaching Research, 12(3), 329-363. https://doi.org/10.1177/1362168808089921
  216. Schmitt, N. (2014). Size and depth of vocabulary knowledge: What the research shows. Language Learning, 64(4), 913-951. https://doi.org/10.1111/lang.12077
  217. Sénéchal, M. (1997). The differential effect of storybook reading on preschoolers’ acquisition of expressive and receptive vocabulary. Journal of Child Language, 24(1), 123-138. https://doi.org/10.1017/S0305000996003005
  218. Sénéchal, M., & LeFevre, J. A. (2002). Parental involvement in the development of children's reading skill: A five-year longitudinal study. Child Development, 73(2), 445-460. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00417
  219. Shatz, M., & Gelman, R. (1973). The development of communication skills: Modifications in the speech of young children as a function of listener. Monographs of the Society for Research in Child Development, 38(5), 1-37. https://doi.org/10.2307/1165783
  220. Silva, A. A. M., & Martins-Reis, V. O. (2017). The influence of morphological awareness on reading and writing: A systematic review. CoDAS, 29(1), 1-8. https://doi.org/10.1590/2317-1782/20172016032
  221. Snow, C. E., Griffin, P., & Burns, M. S. (2005). Knowledge to support the teaching of reading: Preparing teachers for a changing world. Jossey-Bass/Wiley.
  222. Song, L., Spier, E. T., & Tamis-Lemonda, C. S. (2014). Reciprocal influences between maternal language input and children’s language development in low-income families. Journal of Applied Developmental Psychology, 41(2), 305-326. https://doi.org/10.1017/S0305000912000700
  223. Stahl, S. A., & Nagy, W. E. (2006). Teaching word learning strategies: Word parts. In S. A. Stahl & W. E. Nagy (Eds.), Teaching word meanings (pp. 157-172). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781410615381
  224. Stanovich, K. E., & Cunningham, A. E. (1992). Studying the consequences of literacy within a literate society: The cognitive correlates of print exposure. Memory & Cognition, 20(1), 51-68. https://doi.org/10.3758/BF03208254
  225. Stoewer, K., & Musk, N. (2019) Impromptu vocabulary work in English mother tongue instruction. Classroom Discourse, 10(2), 123-150. https://doi.org/10.1080/19463014.2018.1516152
  226. Sullivan, A., & Brown, M. (2015). Reading for pleasure and progress in vocabulary and mathematics. British Educational Research Journal, 41(6), 971-991. https://doi.org/10.1002/berj.3180
  227. Suna, H. E., Özer, M., Şensoy, S., Gür, B. S., Gelbal, S., & Aşkar, P. (2021). Türkiye’de akademik başarının belirleyicileri. Journal of Economy Culture and Society, (64), 143-162. https://doi.org/10.26650/JECS2021-934211
  228. Swanborn, M. S. L., & De Glopper, K. (1999). Incidental word learning while reading: A meta-analysis. Review of Educational Research, 69(3), 261-285. https://doi.org/10.3102/00346543069003261
  229. Şener, S. (2015). Vocabulary learning strategy preferences and vocabulary size of pre-service English teachers. The International Journal of Educational Researchers, 6(3), 15-33.
  230. Şimşek, Ş., & Demirel, İ. F. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı kazandırma/kelime öğretimi etkinliklerinin kullanılan yöntemler açısından incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11, 317-330.
  231. Şirin, M. R., & Soylu, İ. (2003). Okuyan Türkiye ön bilgi raporu. Çocuk Vakfı Yayınları.
  232. Şirin, S. R. (2005). Socioeconomic status and academic achievement: A meta-analytic review of research. Review of Educational Research, 75(3), 417-453. https://doi.org/10.3102/00346543075003417
  233. Taga, T. (2018). Yazma etkinlikleriyle bütünleştirilmiş kelime öğretiminin kelime öğrenme, hatırlama ve farkındalığına etkisi (Thesis No. 532799) [Doctoral dissertation, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  234. Taga, T. (2022). Ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 521-532.
  235. Tanyer, S., & Öztürk, Y. (2014). Pre-service English teachers’ vocabulary learning strategy use and vocabulary size: A cross-sectional evaluation. Journal of Language Teaching and Research, 5(1), 37-45. https://doi.org/10.4304/jltr.5.1.37-45
  236. Tatar, E., & Soylu, Y. (2006). Okuma-anlamadaki başarının matematik başarısına etkisinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 503-508.
  237. Tok, M., & Ünlü, S. (2014). Yazma becerisi sorunlarının ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 73-95. https://doi.org/10.17755/esosder.04506
  238. Tok, M., & Yıgın, M. (2014). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları kelime öğrenme stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 265-276.
  239. Turkish Education Association. (2010). Ortaöğretime ve yükseköğretimi geçiş sistemi (Özet Rapor). Türk Eğitim Derneği. https://ted.org.tr/wp-content/uploads/2024/03/ortaogretimeveyuksekogretimegecissistemi_ozet_rapor.pdf
  240. Türkben, T. (2018). Söz varlığını belirlemeye ve geliştirmeye yönelik araştırmaların değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(3), 993-1032.
  241. Türkoğlu, Ö. (2008). Ailenin eğitim ve gelir düzeyinin öğrencinin derse olan tutumuna ve başarısına etkisi (Thesis No. 231304) [Master’s thesis, Beykent University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  242. Türkyılmaz, M. (2013). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımdaki aktif kelime hazinesinin belirlenmesi: Kırşehir/Akçakent örneği (Thesis No. 349035) [Master’s thesis, Gazi University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  243. Uluçay, M. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığının ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarındaki metinlere altyapı oluşturmada yeterliliği (Thesis No. 294122) [Master’s thesis, Erzincan University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  244. Uluçay, M. (2016). Etkinlik temelli kelime öğretiminin ortaokul öğrencilerinin söz varlığını geliştirme sürecine etkisi (Thesis No. 429621) [Doctoral dissertation, Atatürk University]. Council of Higher Education National Thesis Center.
  245. Ülper, H. (2023). Sözcük ve öğretimi. Pegem Akademi.
  246. Van Den Broek, G. S. E., Wesseling, E., Huijssen, L., Lettink, M., & Van Gog, T. (2022). Vocabulary learning during reading: Benefits of contextual inferences versus retrieval opportunities. Cognitive Science, 46(4), 1-28. https://doi.org/10.1111/cogs.13135
  247. Vural, B. (2004). Okul başarısında ailenin rolü ve önemi. Bilgi Yayınevi.
  248. Waldvogel, D. A. (2013). The relationships between vocabulary learning strategies and vocabulary size among adult Spanish foreign language learners. Journal of Language Teaching and Research, 4(2), 209-219. https://doi.org/10.4304/jltr.4.2.209-219
  249. Wasik, B. A., & Hindman, A. H. (2011). Improving vocabulary and pre-literacy skills of at-risk preschoolers through teacher professional development. Journal of Educational Psychology, 103(2), 455-469. https://doi.org/10.1037/a0023067
  250. Weil, L. G., Fleming, S. M., Dumontheil, I., Kilford, E. J., Weil, R. S., Rees, G., & Blakemore, S. J. (2013). The development of metacognitive ability in adolescence. Consciousness and Cognition, 22(1), 264-271. https://doi.org/10.1016/j.concog.2013.01.004
  251. Wright, T. S., & Cervetti, G. N. (2017). A systematic review of the research on vocabulary instruction that impacts text comprehension. Reading Research Quarterly, 52(3), 203-226. https://doi.org/10.1002/rrq.163
  252. Wong, L. L. C., & Nunan, D. (2011). The learning styles and strategies of effective language learners. System, 39(2), 144-163. https://doi.org/10.1016/j.system.2011.05.004
  253. Yazıcı, K. (2006). Sosyal bilgiler ve okuma becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 273-283.
  254. Yıldırım, İ. (2006). Akademik başarının yordayıcısı olarak gündelik sıkıntılar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 258-267.
  255. Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Turkish Studies, 8(4), 1461-1478. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.4780
  256. Yılmaz, B. (2000). Viyana İlkokullarında okuyan Türk öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 1(2), 280-306. https://doi.org/10.15612/BD.2000.422
  257. Yılmaz, B. (2012). Okuma alışkanlığının okul başarısına etkisi: Ankara Keçiören Atapark İlköğretim Okulu öğrencileri üzerine bir araştırma. In O. Külcü, T. Çakmak, & N. Özel (Eds.), Prof. Dr. K. Gülbün Baydur’a armağan (pp. 210-218). Özyurt Matbaacılık.
  258. Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory Into Practice, 41(2), 64-70. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4102_2

Telif hakkı ve lisans

Telif Hakkı © 2025 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Atıf Lisansı (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır

Memiş, M. (2025). How middle school students learn new words in their native language: an empirical study of vocabulary learning strategies. Eğitim Ve Bilim, 1-38. https://doi.org/10.15390/ES.2025.2573