İnsanlık tarihinin en eski dönemlerinden beri bazı ilaçların tedavi amacı dışında, keyif verici maddeler olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bazı kimselerde bu maddeleri kullanma gereksiniminin tutku haline dönüşmesi, bu kişilerin çevreye uyumunu önemli ölçüde bozduğu için, ilaçların kötüye kullanımının yaygınlaşması halinde toplumlar, koruyucu önlemler almaktadırlar. Bu önlemlerin başında, bu maddevi amacı dışında alıp satanları, üreten ve tüketenleri cezalandırmak gelmektedir. Bu tür önlem etkili olmakla birlikte uzun ömürlü olamamakta, denetimin gevşediği yer ve zamanlarda eski davranışlar yine ortaya çıkmaktadır. İlaç bağımlılığına karşı, daha uzun çabayı gerektiren ama etkisi daha uzun ömürlü olabilecek bir diğer önlem de eğitim yolu ile ilaçların kötüye kullanımına karşı bireylerde olumsuz bir tutum geliştirmek ve kişilerin bu maddelere karşı psikolojik gereksinmelerini azaltmaktır.