Öz

Erken çocukluk müzik eğitimi (EÇME) konusundaki sorunlar, dünya genelinde yapılan birçok bilimsel çalışmada ele alınmış olmasına rağmen, sorunun güncel çalışmalarda hala çözüm aranan konular arasında olması bu sorunlara kalıcı bir çözüm önerisinin henüz bulunamadığını düşündürmektedir. Nitel araştırma ve durum çalışması yaklaşımıyla yapılandırılan bu araştırmanın amacı; Türkiye'de EÇME alanındaki mevcut problemlere çözüm olabileceğine inanılan bir yüksek lisans programı önermektir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi (TYÇÇ), ulusal ve uluslararası alanyazındaki mevcut bilgiler ve katılımcı görüşleri doğrultusunda EÇME uzmanlık eğitimi için bir yüksek lisans programı önerisi geliştirilmiştir.

Önerilen programın temeli, müzik alanında sınırlı deneyime sahip olan erken çocukluk eğitimcilerinin performansını geliştirme amacıyla Bandura'nın öz-yeterlilik teorisine dayanmaktadır. Araştırmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemi ve kartopu örneklemesiyle belirlenmiştir. Çalışma grubu; eğitim ve sağlık bilimleri fakültelerinde EÇME’ ye yönelik dersleri yürüten ve bu alanda lisansüstü çalışmalar yapan 14 akademisyen ile özel okullarda müzik dersleri veren 10 müzik öğretmeni olmak üzere 24 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler alanyazın taraması ve katılımcılarla yapılan görüşmeler aracılığıyla elde edilmiş, betimsel ve içerik analiz yaklaşımı kullanılarak çeşitli kategori ve alt kategorilerde araştırmanın alt amaçları doğrultusunda raporlaştırılmıştır. Katılımcıların, önerilen yüksek lisans programının ders yapısı, içeriği ve disiplinlerarası etkileşim potansiyeli hakkında sundukları değerlendirmeler esas alınmıştır. Elde edilen bulgular, TYYÇ kapsamında bir yüksek lisans programı taslağının oluşturulmasına zemin hazırlamıştır.

Araştırma sonucunda; önerilen yüksek lisans programı için TYÇÇ doğrultusunda yüksek lisans düzeyinde bilgi, beceri ve yetkinlik boyutunda, 43 genel yeterlik ve 43 tane de alan yeterliği belirlenmiştir. Ayrıca, programda yer alacak dersler ve içerikleri, EÇME uzmanının etkileşim kurabileceği disiplinler, önerilen yüksek lisans programı ile ilgili öğretim elemanları ve müzik öğretmenlerinin düşünce / önerileri açıklanmıştır.

EÇME uzmanlarının mesleki yeterliklerini güçlendirme ve ilerleyen dönemlerdeki müzik eğitimi programlarının oluşturulmasında bir referans noktası sağlama amacı da taşıyan bu çalışmanın, EÇME alanında uzmanların kalitesini yükselteceği ve gelecekteki müzik eğitimi programları için bir rehber olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, farklı disiplinlerden gelen eğitimcilere EÇME uzmanlığına yönelik bir çözüm yolu sunması ve yeni bir uzmanlık alanı oluşturması açısından da önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Alan yeterlikleri, Erken çocukluk müzik eğitimi, EÇME, Lisansüstü program önerisi, Uzman yeterlikleri

Kaynakça

  1. Ablak, S. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sahip oldukları 21. yüzyıl becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 13(48), 3316-3334. doi:10.29228/Joh.45167
  2. Akar, H. (2016). Durum çalışması. In A. Ersoy & A. Saban (Eds.), Eğitimde nitel araştırma desenleri (pp. 111-150). Ankara: Anı Yayıncılık.
  3. Alam, A., & Mohanty, A. (2023). Does musically responsive school curriculum enhance reasoning abilities and helps in cognitive development of school students?. In D. A. Karras, S. K. Oruganti, & S. Ray (Eds.), Interdisciplinary perspectives on sustainable development: Achieving the SDGs through education, wellbeing, and ınnovation (1st ed., pp. 337-342). Abingdon: CRC Press.
  4. Atik, A. D., & Yetkiner, A. (2021). Ortaöğretim biyoloji dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 745-765. doi:10.24315/tred.707904
  5. Aysu, B., Aral, N., Gürsoy, F., & Yıldız Bıçakçı, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik etkinlikleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 21-31. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbid/issue/41277/482728
  6. Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, Inc.
  7. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, Inc.
  8. Barboros, E., & Akbulut, E. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik eğitimi dersi hedeflerini gerçekleştirme ve öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(1), 65-74. doi:10.51725/etad.817246
  9. Barrett, J. S., Schachter, R. E., Gilbert, D., & Fuerst, M. (2022). Best practices for preschool music education: Supporting music-making throughout the day. Early Childhood Education Journal, 50(3), 385-397. doi:10.1007/s10643-021-01155-8
  10. Barrett, M. S., Flynn, L. M., Brown, J. E., & Welch, G. F. (2019). Beliefs and values about music in early childhood education and care: Perspectives from practitioners. Frontiers in Psychology, 10, 724. doi:10.3389/fpsyg.2019.00724
  11. Bautista, A., Yeung, J., Mclaren, M. L., & Ilari, B. (2022). Music in early childhood teacher education: Raising awareness of a worrisome reality and proposing strategies to move forward. Arts Education Policy Review, 125(3), 139-149. doi:10.1080/10632913.2022.2043969
  12. Bolduc, J., Gosselin, N., Chevrette, T., & Peretz, I. (2020). The impact of music training on inhibition control, phonological processing, and motor skills in kindergarteners: A randomized control trial. Early Child Development and Care, 191(12), 1886-1895. doi:10.1080/03004430.2020.1781841
  13. Bülbül, T. (2003). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin lisansüstü öğretime öğrenci seçme sürecine ilişkin görüşleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 36(1), 167-174. doi:10.1501/Egifak_0000000069
  14. Campbell, P. S., & Scott-Kassner, C. (2009). Music in childhood: From pre-school Through the elementary grades (3rd ed.). New York: Schirmer Books.
  15. Chan, W. W. Y. (2004). International cooperation in higher education: Theory and practice. Journal of Studies in International Education, 8(1), 32-55. doi:10.1177/1028315303254429
  16. Cheung, A. C. K., Wong, K. L., Wang, H. F., & Dai, J. B. (2023). Effect of a student teaching internship program on the self-efficacy of pre-service teachers in rural China. International Journal of Educational Management, 37(2), 373-392.
  17. Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas, & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research (pp. 582-583). Thousand Oaks, CA: SAGE.
  18. Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry ve research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
  19. Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi, Trans.). İstanbul: EDAM Yayınları.
  20. Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (S. B. Demir, & M. Bütün, Trans.). Ankara: Siyasal.
  21. Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
  22. Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 2(1), 9. doi:10.7275/02g8-bb93
  23. Dinç Altun, Z., & Uzuner, F. G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1416-1432. doi:10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471132
  24. Doğan, C., & Tecimer, B. (2017). The evaluation of preschool and primary educational music activities in Turkey based on teachers opinions (Ankara sample). The Journal of Academic Social Science Studies JASSS International Journal of Social Science, 64, 497-506.
  25. Elaldı, Ş., Batdı, V., & Sönmez-Ölger, D. (2020). Music education competencies of preschool teachers and preservice preschool teachers. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(2), 617-636. doi:10.30703/cije.640704
  26. Fidan, S., Çiftçibaşı, M., & Turan, Z. (2020). Müzik öğretmeni adaylarının okul öncesi müzik eğitimi yeterliklerine ilişkin görüşleri. Eurasian Journal of Music and Dance, 16, 354-374. doi:10.31722/ejmd.757303
  27. Gelen, İ. (2017). P21-Program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD uygulamaları). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 15-29. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/386403
  28. Göncü, İ. Ö. (2010). Okul öncesi eğitimde müzik eğitiminin temel sorunları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 355-362. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/49063/626025
  29. Greenberg, M. (1976). Research in music in early childhood education: A survey with recommendations. Bulletin of the Council for Research in Music Education, 45, 1-20.
  30. Gregory, S., Dalgarno, B., Campbell, M., Reiners, T., Knox, V., & Masters, Y. (2011). Changing directions through VirtualPREX: Engaging pre-service teachers in virtual professional experience. In Ascilite 2011 Changing Demands, Changing Directions (pp. 491-501). ASCILITE 2011.
  31. Groff, P. J. (1962). Self-estimates of the ability to teach music. Music Educators Journal, 48(4), 140-141. doi:10.2307/3389557
  32. Gromko, J. E., & Poorman, A. S. (1998). Developmental trends and relationships in children’s aural perception and symbol use. Journal of Research in Music Education, 46(1), 16-23. doi:10.2307/3345756
  33. Gürlek, S. U. (2023). Üniversiteler birbirine sosyal, kurumsal ve bilişsel olarak ne kadar yakındır? TÜBİTAK proje iş birlikleri üzerinden bir analiz. Fiscaoeconomia, 7(1), 525-549.
  34. Haartsen, R., Jones, E. J., & Johnson, M. H. (2016). Human brain development over the early years. Current Opinion in Behavioral Sciences, 10, 149-154. doi:10.1016/j.cobeha.2016.05.015
  35. Karimova, M., Achildiyeva, M., Ikromova, F., & Xaydarova, O. (2021). Use from pedagogical technologies in music lessons. European Scholar Journal, 2(4), 460-463.
  36. Kayhan, E., Altun, S., & Gürol, M. (2019). Sekizinci sınıf Türkçe öğretim programı (2018)’nın 21. yüzyıl becerileri açısından değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 20-35.
  37. Koca, S. (2013). An investigation of music teaching self-efficacy levels of prospective preschool teachers. Educational Research and Review, 8(12), 897-900. doi:10.5897/ERR2013.1483
  38. Kuebel, C. R. (2020). Early childhood fieldwork for music education majors. International Journal of Music in Early Childhood, 15(2), 199-215.
  39. Küçüköncü, Y. (2000). Sınıf öğretmenliğinde müzik eğitimi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 8-12. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11136/133196
  40. Liszt Academy. (2022). Kodály Konsept, Zeneakadémia. Retrieved from https://kodaly.hu/
  41. Lorenzo de Reizabal, M. (2022). Music education models in the 21st century: The music mediation model for social engagement. Revista Educación, 46(2). doi:10.15517/revedu.v46i2.49922
  42. Mena, J., Hennissen, P., & Loughran, J. (2017). Developing pre-service teachers' professional knowledge of teaching: The influence of mentoring. Teaching and Teacher Education, 66, 47-59.
  43. Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Ed. & Trans.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  44. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (S. A. Altun, & A. Ersoy, Trans.). Ankara: Pegem.
  45. Milliband, D. (2004). Excellence and enrichment: New frontiers in music education. Music for Life Conference (Vol. 3), London.
  46. Nikoçeviq-Kurti, E. (2023). Exploring the contribution of the five-factor mentoring model in advancing the pre-service teachers’ personal and professional growth. International Journal of Instruction, 16(1), 469-488.
  47. Okyay, E. (1980). Ortaöğretimde müzik eğitiminin sorunları. In N. Koç (Ed.), Yükseköğretime giriş sorunları (pp. 26-28). Türk Eğitim Derneği Bilim Dizisi Yayını. Retrieved from http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5493/1654
  48. Öztutgan, Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının müzik eğitimine ilişkin öz-yeterlik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 574-593. doi:10.14520/adyusbd.351754
  49. Pitt, J. (2019). Communicating through musical play: Combining speech and language therapy practices with those of early childhood music education - The SALTMusic approach. Music Education Research, 22(1), 68-86. doi:10.1080/14613808.2019.1703927
  50. Polikoff, M. S., Desimone, L. M., Porter, A. C., & Hochberg, E. D. (2015). Mentor policy and the quality of mentoring. The Elementary School Journal, 116(1), 76-102.
  51. Poulter, V., & Cook, T. (2022). Teaching music in the early years in schools in challenging circumstances: developing student teacher competence and confidence through cycles of enactment. Educational Action Research, 30(2), 192-208. doi:10.1080/09650792.2020.1765185
  52. Rahman, S. A., Tuckerman, L., Vorley, T., & Gherhes, C. (2021). Resilient research in the field: Insights and lessons from adapting qualitative research projects during the COVID-19 pandemic. International Journal of Qualitative Methods, 20, 1-16. doi:10.1177/16094069211016106
  53. Rasulova, S. S., & Tillahojayev, O. T. (2021). Peculiarities of training music teachers for innovative educational activities. Academic Research in Educational Sciences, 2(4), 14-17.
  54. Robson, C., & McCartan, K. (2016). Real world research (4th ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
  55. Ruokonen, I., Tervaniemi, M., & Reunamo, J. (2021). The significance of music in early childhood education and care of toddlers in Finland: An extensive observational study. Music Education Research, 23(5), 634-646.
  56. Saunders, T. C., & Baker, D. S. (1991). In-service classroom teachers’ perceptions of useful music skills and understandings. Journal of Research in Music Education, 39(3), 248-261. doi:10.2307/3344724
  57. Sönmez, V., & Alacapınar, F. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7th ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  58. Sungurtekin, Ş., & Çakır İlhan, A. (2015). Müzik eğitimi yeterlikleri bağlamında sınıf öğretmeni “sanat ve estetik” yeterliklerinin öğretim elemanlarının görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 53-73. doi:10.19171/uuefd.25893
  59. Tecimer Kasap, B. (2006). Geleceğin müzik öğretim elemanlarının yetiştirilmesi üzerine bir model program. In Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu bildirisi (pp. 5-18). Retrieved from https://www.muzikegitimcileri.net/bilimsel/bildiri/pamukkale/B-Kasap.pdf
  60. Tufan, S. (2006). Okul öncesi müzik öğretmeni profili. In Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu bildirisi (pp. 185-192). Retrieved from https://www.muzikegitimcileri.net/bilimsel/bildiri/pamukkale/S-Tufan.pdf
  61. UNICEF. (2001). Dünya çocuklarının durumu raporu: Erken çocukluk dönemi. Retrieved from https://www.unicef.org/reports/state-worlds-children-2001
  62. Vanderstoep, S., & Johnston, D. (2009). Research methods for everyday life: Blending qualitative and quantitative approaches. San Francisco, CA: Jossey-Bass
  63. Welch, G. F. (2021) The challenge of ensuring effective early years music education by non-specialists. Early Child Development and Care, 191(12), 1972-1984. doi:10.1080/03004430.2020.1792895
  64. Williams, K. E., Barrett, M. S., Welch, G. F., Abad, V., & Broughton, M. (2015). Associations between early shared music activities in the home and later child outcomes: Findings from the longitudinal study of Australian children. Early Childhood Research Quarterly, 31, 113-124. doi:10.1016/j.ecresq.2015.01.004
  65. Williams, R., Park, H. W., & Breazeal, C. (2019). A is for artificial intelligence: The impact of artificial ıntelligence activities on young children's perceptions of robots. In Proceedings of the 2019 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI '19) (pp. 1-11). New York: Association for Computing Machinery. doi:10.1145/3290605.3300677
  66. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11st ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  67. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12th ed.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  68. Yin, R. (1984). Case study research: Design and methods. (3th ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
  69. Young, S. (2021). Towards constructions of musical childhoods: Diversity and digital technologies. In W. Brodsky, & W. Gruhn (Eds.), Music in the lives of young children: An annotated anthology of research papers from early child development and care (1st ed., pp. 14). London: Routledge. doi:10.4324/9781003090311
  70. Zeybek, G., & Karataş, K. (2022). Öğretmenlik deneyimine ilk adım: öğretmenlik uygulaması sürecinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 973-990. doi:10.33206/mjss.995588

Telif hakkı ve lisans

Telif Hakkı © 2025 Yazar(lar). Açık erişimli bu makale, orijinal çalışmaya uygun şekilde atıfta bulunulması koşuluyla, herhangi bir ortamda veya formatta sınırsız kullanım, dağıtım ve çoğaltmaya izin veren Creative Commons Atıf Lisansı (CC BY) altında dağıtılmıştır.

Nasıl atıf yapılır

Yapalı, Y., Çakır İlhan, A., & Sever, S. (2025). Türkiye’de Erken Çocukluk Dönemi Müzik Eğitimine Yönelik Mesleki Uzmanlık Alanında Yaşanan Sorunlar ve Bir Çözüm Önerisi. Eğitim Ve Bilim, 50(222), 21-44. https://doi.org/10.15390/EB.2025.13289